Bagagewagens DIV en DV (Stalen D)
Inhoud
Geschiedenis
Door Allan in Rotterdam worden de rijtuigen D 6061 - D 6070 en D 6081 - D 6090 geleverd. Beijnes in Beverwijk leverde de D 6071 - D 6080 en D 7521 - D 7525. Door Werkspoor Utrecht worden de rijtuigen D 6091 - D 6100 gebouwd.
Technische gegevens
De rijtuigen DIV hebben een lengte van 18,6 meter. De rijtuigen hebben een gewicht van 31 ton. De rijtuigen DV hebben een lengte van 21,8 meter. De rijtuigen hebben een gewicht van 42,5 ton. De rijtuigen zijn toegelaten voor een maximumsnelheid van 140 kilometer per uur.
Uitvoering
De rijtuigen zijn ondanks uiterlijke overeenkomsten, toch verschillend. Zo heeft een DIV rijtuig 4 schuifdeuren en een DV 6 schuifdeuren. Ook is een DV rijtuig langer en heeft een boller dak.
Beide type rijtuigen waren voorzien van een dynamo voor de stroomvoorzien. Bij de DIV hing de dynamo onder de rijtuig en geschiedde de aandrijving hiervan via riemen aan de as, terwijl dit bij de DV via een cardanas verbinding geschiedde en de dynamo aan de zijkant van het draaistel geplaatst was.
De draaistellen zijn van type K.
Inzet
In de zomerdienst van 1957 doen een aantal rijtuigen dienst tussen Maastricht en Eijsden/Visé, samen met een tot getrokken rijtuig verbouwd rijtuig Materieel'24 uit de series AB 5100, B 5200, B 5700 of de niet verbouwde rijtuigen uit de serie B 8100. Ook een stalen coupérijtuig B 6400 werd in deze treinen ingezet. Zelfs spiksplinter nieuwe Plan E rijtuigen worden in deze treinen ingezet. Ook enkele internationale treinen behoorden tot het takenpakket. Zo rijden in de D133 van Maastricht naar Luxemburg een bagagerijtuig uit de serie D 7601 - D 7603 mee.
Voor het vervoer naar Denemarken waren de D 7611-7617, oorspronkelijk de D 6091, 6084-6090, sinds 1951/52 D 6717-6723, in 1954 D 6317-6323 en sinds 1957/59 D 7611-7617 geschikt. Waarschijnlijk zijn ze pas na 1957 over de grens gegaan. De rijtuigen zijn hiertoe voorzien van sjor-ogen met vijzelplaten. Deze waren bevestigd aan de stelbalk. Daarnaast werden ze voorzien van Deense lantaarnijzers. Vanwege de Pruisisch draaistellen waren de rijtuigen niet altijd toegelaten op spoorponten vanuit Duitsland naar Denemarken. De rijtuigen waren hierom niet voorzien van het RIC teken.
In 1971 zijn enkele rijtuigen verhuurd geweest aan de DB. De rijtuigen waren hiertoe voorzien van de opschriften "Leihweise Bw Braunschweig". De wagens werden ingezet op het traject Braunschweig - Bremen - Leer - Emden - Norddeich Mole v.v. In Leer (Ostfr) werd kopgemaakt en tussen Leer en Norddeich-Mole v.v. reden een aantal van deze treinen met een stoomloc. Meestal werden deze treinen getrokken door een locomotief Baureihe 23.
De winterdienstregeling van 1975/1976, welke tot 29 mei 1976 duurde, rijdt een rijtuig in de internationale treinen 2244/2247 van Amsterdam via Bad Bentheim naar Bad Harzburg (midden Duitsland (trein 2247). In deze trein rijdt een stalen DIV samen met 5 rijtuigen Plan D (1 A en 4 B rijtuigen) en een rijtuig Plan E (RD). In Nederland rijden zij met een locomotief serie 1100, 1200 of 1300. Deze rijdt tot Hengelo, samen met het Plan E rijtuig. Vanaf Hengelo komt een Duitse V200 voor de trein te staan. In Löhne komt een elektrische locomotief BR 141 voor de trein te staan. In Hildesheim maakt deze locomotief plaats voor wederom een V200 of een locomotief BR 216. De trein uit Bad Harzburg (trein 2244) krijgt na aankomst in Hengelo het Plan E rijtuig aangekoppeld aan de achterzijde van de trein naar Duitsland (trein 2247). Aan de voorzijde worden twee rijtuigen (1 A Plan E en 1 B Plan W) en de locomotief bijgeplaatst. Een aantal rijtuigen waren ook nodig voor de internationale treinen vanuit Den Haag naar Keulen. Deze treinen rijden met vier rijtuigen Plan K en Plan N.
De rijtuigen 51 84 95-40 001-3 en 51 84 95-40 008-8 werden vanaf december respectievelijk september 1982 ingezet als remrijtuig bij transporten van treinstellen ([[Mat'46 - Treinstellen Materieel 1946 (Muizenneus)|Materieel'46, DE-I en DE-II) van Roosendaal naar sloperij Koek te Mijdrecht. Ook bij andere overbrengingen van treinstellen werd gebruik gemaakt van de rijtuigen. In mei 1984 kwam hier een einde aan, nadat zij te Harderwijk waren bestormd door militairen. Zij raakten hierdoor dusdanig beschadigd, dat zij niet meer voor herstel in aanmerking kwamen. Hun rol werd door 2 rijtuigen Plan N overgenomen. Op 26 maart 1985 kwamen de rijtuigen voor het laatst aan bij sloper Koek.
Revisie
Bijzondere uitvoeringen
- Rijtuig D 6311 is in 1958 verbouwd en aangepast voor het vervoer van kippen naar Italië. Na deze ombouw werd het rijtuig vernummerd in D 7632
Wijzigingen
- Een aantal rijtuigen werden in 1980 aangepast om samen met de nieuwe ICR rijtuigen te kunnen rijden. De bestelde BKD rijtuigen waren nog niet geleverd en daarom konden de oude rijtuigen nog niet gemist worden.
Vernummeringen
Bagagerijtuigen DIV D 6061 tot en met D 6100
Oorspronkelijk nummer | Nummer vanaf 1937 | Nummer vanaf 1952 | Nummer vanaf 1954 | Nummer vanaf 1957 | Nummer vanaf 1960 | Nummer vanaf 1968 | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|---|
D 6061 | n.v.t. | D 6703 | D 6303 | n.v.t. | 157 101 | 30 84 975 1 501-2 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6062 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | Afgevoerd na WO II |
D 6063 | n.v.t. | D 6704 | D 6304 | D 7618 | n.v.t. | 51 84 95-40 015-3 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6064 | n.v.t. | D 6705 | D 6305 | D 7619 | n.v.t. | 51 84 95-40 016-1 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6065 | n.v.t. | D 6706 | D 6306 | n.v.t. | 157 110 | 30 84 975 1 511-1 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6066 | n.v.t. | D 6707 | D 6307 | n.v.t. | 157 103 | 30 84 975 1 503-8 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6067 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | Oorlogsschade WO II |
D 6068 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | Oorlogsschade WO II |
D 6069 | n.v.t. | D 6708 | D 6308 | D 7620 | n.v.t. | 51 84 95-40 017-9 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6070 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6071 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6072 | n.v.t. | D 6713 | D 6313 | n.v.t. | 157 108 | 30 84 975 1 508-7 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6073 | n.v.t. | D 6709 | D 6309 | n.v.t. | 157 100 | 30 84 975 1 500-4 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6074 | n.v.t. | D 6714 | D 6314 | n.v.t. | 157 102 | 30 84 975 1 502-0 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6075 | n.v.t. | D 6710 | D 6310 | D 7631 | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6076 | n.v.t. | D 6711 | D 6311 | D 7632 | n.v.t. | 51 84 92-40 032-1 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6077 | n.v.t. | D 6712 | D 6312 | n.v.t. | 157 104 | 30 84 975 1 504-6 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6078 | n.v.t. | D 6715 | D 6315 | n.v.t. | 157 106 | 30 84 975 1 506-1 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6079 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6080 | n.v.t. | D 6716 | D 6316 | n.v.t. | 157 107 | 30 84 975 1 507-9 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6081 | n.v.t. | D 6701 | D 6301 | n.v.t. | 157 105 | 30 84 975 1 505-3 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6082 | n.v.t. | D 6702 | D 6302 | n.v.t. | 157 109 | 30 84 975 1 510-3 | ; ; ; ; Ombouw Werkwagen; Invoering UIC |
D 6083 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6084 | n.v.t. | D 6718 | D 6318 | D 7612 | n.v.t. | 51 84 95-40 007-0 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
D 6085 | n.v.t. | D 6719 | D 6319 | D 7613 | n.v.t. | 51 84 95-40 008-8 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
D 6086 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6087 | n.v.t. | D 6720 | D 6320 | D 7614 | n.v.t. | 51 84 95-40 011-2 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
D 6088 | n.v.t. | D 6721 | D 6321 | D 7615 | n.v.t. | 51 84 95-40 012-0 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
D 6089 | n.v.t. | D 6722 | D 6322 | D 7616 | n.v.t. | 51 84 95-40 013-8 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
D 6090 | n.v.t. | D 6723 | D 6323 | D 7617 | n.v.t. | 51 84 95-40 014-6 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
D 6091 | n.v.t. | D 6717 | D 6317 | D 7611 | n.v.t. | 51 84 95-40 006-2 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
D 6092 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6093 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6094 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6095 | D 7601 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6096 | D 7602 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | ; ; ; ; ; |
D 6097 | D 7603 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | 51 84 95-40 003-9 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
D 6098 | D 7604 | D 6701II | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | 51 84 95-40 001-3 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
D 6099 | D 7605 | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | 51 84 95-40 005-4 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
D 6100 | D 7606 | D 6704II | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | 51 84 95-40 004-7 | ; ; ; ; ; Invoering UIC |
Bagagerijtuigen DV D 7521 tot en met D 7525
Oorspronkelijk nummer | Nummer vanaf 1952 | Nummer vanaf 1969 | Opmerkingen |
---|---|---|---|
D 7521 | D 7621 | 51 84 95-40 021-1 | Aaneengesloten nummering met DIV; invoering UIC |
D 7522 | D 7622 | 51 84 95-40 022-9 | Aaneengesloten nummering met DIV; invoering UIC |
D 7523 | D 7623 | 51 84 95-40 023-7 | Aaneengesloten nummering met DIV; invoering UIC |
D 7524 | D 7624 | 51 84 95-40 024-5 | Aaneengesloten nummering met DIV; invoering UIC |
D 7525 | D 7625 | 51 84 95-40 025-2 | Aaneengesloten nummering met DIV; invoering UIC |
Schadegevallen
- Rijtuig D 7602 raakte op 31 juli 1968 zwaar beschadigd bij een botsing te Mönchengladbach (Duitsland). Herstel werd niet meer lonend geacht en werd in 1969 gesloopt.
- Rijtuig D 7632 raakte op 24 maart 1969 zwaar beschadigd bij een botsing te Den Haag Holland Spoor. Het rijtuig stond daar opgesteld als reserve in het bloemenvervoer. Op 26 maart 1969 kwam het rijtuig in de Hoofdwerkplaats Haarlem aan en aldaar werd het herstel te duur (fl 25.000) geacht in verhouding met de leeftijd en het gebruik van het rijtuig. Het rijtuig werd gesloopt.
Afvoer
De laatste rijtuigen DIV werden vanaf medio 1981 afgevoerd. Er waren op dat moment voldoende nieuwe ICR rijtuigen type BKD afgeleverd.
De laatste rijtuigen DV werden in 1978 afgevoerd.
Sloop
Gevolgen van de Tweede Wereldoorlog
Bombardementen
Afvoer naar het oosten
Museumrijtuigen
Door de vele mogelijkheden die de bagagewagens bieden, zijn er een aantal bij diverse museumstichtingen bewaard gebleven.
- Spoorwegmuseum
Het spoorwegmuseum in Utrecht heeft als enige een exemplaar van een DV bagagewagen in bezit.
D 7521
- Stibans
D 6082
- Stichting NS 162
D 6066
In 1994 verbouwd en vernummerd in 80 84 975 1 517-7. In 2001 verkocht aan een particulier. Op 11 december 2011 overgebracht van de Watergraafsmeer naar Hoorn. Eind 2011 is het rijtuig in een groene kleurstelling gebracht en terug genummerd naar het originele nummer D 6066. In juli 2015 biedt de stichting het rijtuig te koop aan. De werkzaamheden aan de 162 zijn afgerond en het rijtuig is niet meer nodig.
- Stichting Stadskanaal Rail (STAR)
D 6065
- Stoomtrein Goes – Borssele (SGB)
D 6061
D 6074
D 6084
Gesloopt in december 2000
D 6097
- TEE Nederland
D 6080
- Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (VSM)
D 6063
D 6087
- WIJS/BSH (Werkgroep IJmuider Spoorlijn/Behoud Spoormaterieel Haarlem)
D 6072
De WIJS werd op 20 september 2011 eigenaar van de D 6072. Het rijtuig werd op deze datum van de Amsterdam Watergraafsmeer overgebracht naar Haarlem.
Afleverdata
Bagagerijtuigen DIV D 6061 tot en met D 6100
Nummer | Aflevering | In dienst | In revisie | Uit revisie | In revisie | Uit revisie | In revisie | Uit revisie | In revisie | Uit revisie | Ter zijde | Sloop(rit) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
D 6061 | 1932 | 2000 | n.v.t. (SGB) | |||||||||
D 6062 | 1932 | 1951 | Vermist na WO II en in 1951 administratief afgevoerd | |||||||||
D 6063 | 1932 | 7 september 1972 | 25 oktober 1972 | 1977 | n.v.t. (VSM) | |||||||
D 6064 | 1932 | 20 februari 1973 | 22 maart 1973 | 1977 | 1980 | |||||||
D 6065 | 1932 | 1998 | n.v.t. (STAR) | |||||||||
D 6066 | 1932 | n.v.t. (NS162) | ||||||||||
D 6067 | 1932 | 1945 | Oorlogsschade; gesloopt | |||||||||
D 6068 | 1932 | 1945 | Oorlogsschade; gesloopt | |||||||||
D 6069 | 1932 | 29 december 1971 | 8 februari 1972 | 1980 | ||||||||
D 6070 | 1932 | 1951 | Vermist na WO II en in 1951 administratief afgevoerd | |||||||||
D 6071 | 1932 | 1940 | Oorlogsschade; gesloopt | |||||||||
D 6072 | 1932 | n.v.t. (WIJS) | ||||||||||
D 6073 | 1932 | 1991 | ||||||||||
D 6074 | 1932 | 1998 | n.v.t. (SGB) | |||||||||
D 6075 | 1932 | 1966 | ||||||||||
D 6076 | 1932 | 3 juni 1969 | ||||||||||
D 6077 | 1932 | 1991 | ||||||||||
D 6078 | 1932 | 1991 | ||||||||||
D 6079 | 1932 | 1945 | Oorlogsschade; gesloopt | |||||||||
D 6080 | 1932 | 1998 | n.v.t. (TEE Nederland) | |||||||||
D 6081 | 1933 | 1991 | ||||||||||
D 6082 | 1933 | 1993 | n.v.t. (Stibans) | |||||||||
D 6083 | 1933 | 1951 | Vermist na WO II en in 1951 administratief afgevoerd | |||||||||
D 6084 | 1933 | 12 januari 1971 | 4 februari 1971 | 1981 | december 2000 | |||||||
D 6085 | 1933 | september 1974 | 21 oktober 1980 | 1981 | 26 maart 1985 | |||||||
D 6086 | 1933 | 1951 | Vermist na WO II en in 1951 administratief afgevoerd | |||||||||
D 6087 | 1933 | 29 januari 1971 | 1979 | n.v.t. (VSM) | ||||||||
D 6088 | 1933 | 15 juni 1972 | 4 augustus 1972 | 1977 | ||||||||
D 6089 | 1933 | 2 januari 1973 | 6 februari 1973 | 1977 | ||||||||
D 6090 | 1933 | 28 september 1971 | 28 oktober 1971 | 1977 | 1993 | |||||||
D 6091 | 1933 | 23 april 1971 | 27 mei 1971 | 1981 | ||||||||
D 6092 | 1933 | 1951 | Vermist na WO II en in 1951 administratief afgevoerd | |||||||||
D 6093 | 1933 | 1951 | Vermist na WO II en in 1951 administratief afgevoerd staat in Hoyerswerda (BRD) | |||||||||
D 6094 | 1933 | 1951 | Vermist na WO II en in 1951 administratief afgevoerd | |||||||||
D 6095 | 1933 | 1951 | Vermist na WO II en in 1951 administratief afgevoerd | |||||||||
D 6096 | 1933 | februari 1969 | 1969 | |||||||||
D 6097 | 1933 | 2 februari 1971 | 19 april 1971 | november 1981 | n.v.t. (SGB) | |||||||
D 6098 | 1933 | 11 oktober 1971 | 10 november 1971 | 1981 | 26 maart 1985 | |||||||
D 6099 | 1933 | 15 april 1975 | ||||||||||
D 6100 | 1933 | 22 april 1971 | 18 juni 1971 | 1979 |
Bagagerijtuigen DV D 7521 tot en met D 7525
Nummer | Aflevering | In dienst | In revisie | Uit revisie | In revisie | Uit revisie | In revisie | Uit revisie | Ter zijde | Sloop(rit) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
D 7521 | 1931 | 9 juni 1978 | n.v.t. (NSM) | |||||||
D 7522 | 1931 | 22 februari 1971 | 19 april 1971 | 1976 | ||||||
D 7523 | 1931 | 17 april 1972 | 23 mei 1972 | 1978 | 1985 | |||||
D 7524 | 1931 | 6 maart 1972/10 april 1973 | 16 mei 1973 | 1977 | ||||||
D 7525 | 1931 | 1978 | 1985 |