Roosendaal

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Roosendaal is de naam van het station in de gelijknamige plaats in de provincie Noord-Brabant. De verkorting is Rsd.

Geschiedenis

In 1994 wordt het gehele stationscomplex op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst.


Eerste station

Op 23 juni 1854 wordt het eerste station in gebruik genomen, tegelijkertijd met het in gebruik nemen van de spoorlijn tussen Antwerpen en Lage Zwaluwe. Een jaar later is het mogelijk om per trein te reizen naar Breda en Moerdijk. In 1866 wordt een zijvleugel vergroot. Dit is noodzakelijk vanwege het in gebruik nemen van de spoorlijn naar Bergen op Zoom en de afspraken die gemaakt zijn tussen Société Anonyme des Chemins de Fer d’Anvers à Rotterdam en de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen. Beide spoorwegmaatschappijen maken gebruik van dit station. In 1887 wordt een tweede zijvleugel gebouwd.


Tweede station

In 190 wordt de opdracht gegeven tot de bouw van een nieuw douaneloods, locomotievenloods, seinhuis, seinbrug en stationsgebouw. Deze worden ontworpen door G.W. van Heukelom en D.E.C. Knuttel.


Voor de beveiliging beschikte het station over in totaal seinhuizen.

Medio 1971 wordt begonnen met de aanleg van de NX-beveiliging in Roosendaal. Deze beveiliging wordt op 28 november 1972 in gebruik worden genomen. Om het aantal overstappen voor reizigers te verminderen en om de rijtijden te verkorten wordt er een nieuwe wisselverbinding aangelegd. Deze wisselverbinding komt tussen de perrons te liggen. Hiermee zal de capaciteit aan de perrons toenemen.


  • Post T

Post T staat sinds aan de noordwestzijde van het emplacement, ter hoogte van kilometerpunt 22,75. Hier staat sinds 1972 een tableau voor de NX-beveiliging. In april 1994 wordt de NX-beveiliging vervangen door een EBP-beveiliging.


  • Post A


  • Post B

In 1907 wordt een nieuw seinhuis, ontworpen door G.W. van Heukelom, gebouwd tussen de goederensporen ter hoogte van kilometerpunt 2. Dit wordt post B. Het seinhuis heeft dienst gedaan tot 24 april 1994. In 2001 wordt het seinhuis aangewezen als rijksmonument. In de nacht van 10 op 11 april 2013 wordt het seinhuis verplaatst naar het terrein van de oude locomotiefloods. In het de post is een Siemens & Halske handelinrichting zonder blokkast geplaatst. Met de ingebruikname van de NX-beveiliging blijft de post nodig voor het afwikkelen van het rangeerproces, inclusief rangeerheuvel.


Laad- en losplaats

Voor het bedienen van de lokale aansluitingen wordt tot 1997 een locomotief van de serie 600 ingezet. De 685 werd in 1997 vervangen door een willekeurige 6400.


Combi Delta/Houtbank

Tussen 22 november 1993 en 1 januari 1997 vertrekken er bij de terminal aan de achterzijde van het emplacement korte huckepack-treinen naar onder andere het Belgische Schaarbeek van maandag tot en met zaterdag. Het was de bedoeling om deze al per mei 1993 te gaan rijden, maar door het niet gereed zijn van de infrastructuur wordt er gebruik gemaakt van het terrein te Rotterdam Noord Goederen. Tussen Rotterdam en Roosendaal zijn deze als facultatieve treinen ingelegd. Trein 42554 rijdt van maandag tot en met zaterdag uit Schaarbeek naar Roosendaal, waar de aankomst is om 6.28. Van maandag tot en met vrijdag vertrekt trein 42555 om 19.37 uit Roosendaal. Op zaterdag rijdt trein 42557 met een vertrek om 16.25. In de eerste maanden van 1997 wordt oud papier afgevoerd in ACTS-containers. In 1997 neemt de Houtbank de terminal over, waar eerder de huckepack-treinen vertrokken. In juli 1997 gaan er twee treinen in de week naar Italië rijden. De trein bestaat uit wagons van het type Ealos. In oktober 1997 gaat het aantal treinen met houtafval van twee naar drie. Deze vertrekken op maandag (18.46 als trein 47069), woensdag (23.15 als trein 47121) en vrijdag (16.46 als trein 47065). De aankomst van de lege wagons is eveneens op donderdag (4.55 als trein 47064), vrijdag (0.47 als trein 47068) en zaterdag (23.22 als trein 47122). In 2000 rijdt de trein vijf keer in de week. Als trein 47100 wordt er op maandag, woensdag en donderdag uit Italië gereden. Op dinsdag rijdt trein 47120 en op zaterdag rijdt trein 47122. Als trein 47123 wordt er op maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag naar Italië gereden.

Vanaf 1 januari 2010 rijdt ITL de treinen met houtafval vanaf de houtbank naar Beeskow in plaats van DB Schenker. Op 30 december 2011 komt er een einde aan dit vervoer.


Spooraansluitingen

In 201 wordt begonnen met de aanleg van een stamlijn naar industrieterrein Borchwerf-II. De stamlijn loopt langs de voormalige locomotiefloods in de richting van Oudenbosch. In 2012 is de stamlijn opgeleverd. In oktober 2015 is de stamlijn naar Borchwerf aangesloten op de emplacementsporen.

Grondbank

Vanaf 1 oktober 2018 rijdt Lineas twee keer in de week een trein met ballast naar de Grondbank, welke aan de westzijde van het emplacement is gesitueerd. De ballast is afkomstig uit het Belgische Quenast. De ballast wordt aangevoerd in wagons van het type Fas. Door de 603 van Railpro worden de wagons van het emplacement naar de aansluiting gebracht voor het lossen. Begin december 2018 rijdt de laatste trein. Daarnaast wordt de spooraansluiting bediend door aannemers. Vuile ballast wordt aangevoerd om gereinigd te worden.

De Rooy Warehousing

In 2012 wordt de spooraansluiting gerealiseerd op de stamlijn naar industrieterrein Borchwerf. Het bedrijf wil via zijn spooraansluiting wasmachines aan laten voeren.

Jan de Rijk

Nedlloyd In 19 vestigt Nedlloyd zich op het industrieterrein Borchwerff. Vanaf 19 is er een spooraansluiting. Er wordt afgevoerd. In schuifwandwagens wordt afgevoerd naar . In 1998 vertrekt de laatste trein met schuifwandwagens naar .

Philips

PKF Pallets

In 2012 wordt de spooraansluiting gerealiseerd op de stamlijn naar industrieterrein Borchwerf. Het bedrijf wil via zijn spooraansluiting hout aan laten voeren.

PTT Post

In de nacht van 26 op 27 juli 1996 wordt het EKP gesloten.

Stokvis

Afvoer van in schuifwandwagens.

Suikerunie

In 1995 rijdt de laatste bietentrein met suikerbieten vanuit Nuth naar Roosendaal. In 1997 wordt locomotief 1 verkocht aan Tunderman in de Europoort.

Trailstar/TRW

Terminal voor het vervoer van containers en trailers. In 1993 aangelegd. De planning was om in het voorjaar van 1993 in gebruik te worden genomen. Uiteindelijk wordt de terminal eind november 1993 in gebruik genomen.


Locomotievendepot

Station Roosendaal kende drie locomotievenloodsen. Twee waren van de SS en de derde was van de HSM. Bij één van de twee loodsen van de SS was ook een werkplaats. De gebouwen zijn ontworpen door G.W. van Heukelom. Het depot is ten noordoosten van het station gelegen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er enkele stoomlocomotieven gehuisvest in het depot van Goes.

Op 4 augustus 1907 wordt het stoomlocomotievendepot in gebruik genomen. Voor de SS is er een polygonale loods gebouwd met een draaischijf, een tractiegebouw en een rechthoekige locomotievenloods met werkplaats. Voor de HSM is een rechthoekige locomotievenloods gebouwd.

Op 194 wordt de voormalige locomotievenloods van de HSM getroffen door een bombardement en raakt hierbij zwaar beschadigd. Op 30 oktober 1944 wordt Roosendaal bevrijdt door het Britse 49th (West Riding) Infantry Division. Eind december 1945 is de draaischijf hersteld en in gebruik genomen. Hiermee kan de ronde locomotievenloods weer worden gebruikt. Op 26 januari 1945 wordt de herstelde kolenkraan in gebruik genomen. Het gebruik van mobiele kranen voor het laden van kolen kon hiermee beëindigd worden.

De beschadigde HSM-loods is in 19 gesloopt

Tussen 27 mei 1953 en 3 augustus 1953 worden twee locomotieven van de serie 3700 extra in het depot gehuisvest in verband met de inzet van extra locomotieven door de door de Watersnoodramp getroffen Kruiningerpolder te kunnen rijden. Deze locomotieven zijn een aanvulling op de al aanwezige 3704, 3711 en 3804. Dit zijn de locomotieven 3808 en 3811 met een vierassige tender. Deze tenders hadden 10 kuub meer inhoud om water mee te nemen.

Op 9 december 1957 wordt het locomotievendepot gesloten. Er zijn tot dat moment nog slechts diensten gesteld vanuit het depot. Het is het een na laatste stoomdepot van de NS dat wordt gesloten. De polygonale loods en het tractiegebouw worden in 1961 gesloopt. De rechthoekige locomotievenloods en bijhorende werkplaats kregen een nieuwe bestemming als wagenwerkplaats.


Mutaties


Op 1 juni 1922 arriveert locomotief 3409 in het depot vanuit Boxtel. In het najaar van 1922 is de 3409 toe aan onderhoud in de Haarlemse werkplaats en keert niet meer terug in Roosendaal.

Tussen oktober 1927 en mei 1928 is de 3409 actief in het depot. De locomotief is afkomstig van het depot Rietlanden en keert daar ook weer naar terug.

Op 28 juni 1934 arriveert de 6024 vanuit het depot in Roosendaal.

Op 17 mei 1935 verhuist de 6024 naar het depot van Hilversum.

Op augustus 1939 is de 3409 weer in Roosendaal gehuisvest. Op 19 gaat de 3409 naar het depot Amsterdam Rietlanden. Locomotief 3737 arriveert op in het depot.

Al vrij snel na de bevrijding worden Britse locomotieven in het depot gehuisvest. Het zijn 1'E locomotieven van het War Department uit de serie 73650 - 73799. De eerste vijf locomotieven arriveren op 5 november 1945 in het depot. Op 10 december 1945 zijn 10 locomotieven in het depot opgenomen. Op 17 december 1944 zijn al 27 van deze locomotieven gehuisvest in het depot. Tussen 12 en 14 december 1945 worden 12 locomotieven van het type 1'D in het depot gehuisvest. Deze locomotieven zijn genummerd in de series 70800 - 70879, 77000 - 77509, 778610 - 79312. Tussen 17 en 24 december 1945 zijn 12 locomotieven 1'E vertrokken naar Mechelen. Op 16 januari 1945 komen daar nog eens twee van deze locomotieven bij. Aan het begin van maart 1945 arriveren twee locomotieven 1'D van het War Department in het depot. Zij zijn afkomstig uit 's-Hertogenbosch. Op 9 maart 1945 komen de eerste vier zadeltanklocomotieven van het War Department aan in het depot. Deze zijn van het type Ct. Tussen 15 en 21 maart 1945 arriveren nog eens twee van deze dergelijke locomotieven in het depot. Drie rangeerlocomotieven worden opgeborgen in het depot. Begin 1945 zijn er 34 locomotieven uit de serie 73650 - 73799 opgeborgen in het depot. Zij worden vervangen door 24 locomotieven 1'D. Op 29 april 1945 zijn de Ct locomotieven uit Roosendaal opgehaald en naar elders overgebracht. Ook de 1'E locomotieven vertrokken naar elders. Op 6 mei 1945 gaan in totaal 20 locomotieven naar Nijmegen. Op 23 juli 1945 komt de 3737 weer in het depot na herstel van een losse wielband in de Tilburgse werkplaats. Op 25 augustus 1945 komen er 24 locomotieven van het War Department terug naar Roosendaal vanuit Nijmegen. Op 1 september 1945 staan er in totaal 80 locomotieven van het War Department opgeborgen in Roosendaal. Dit zijn 36 locomotieven 1'D en 44 locomotieven 1'E. In november 1945 worden 6 locomotieven Ct uitgeleend aan de NS en in Roosendaal ondergebracht. In december 1945 neemt de NS de Ct locomotieven over en worden genummerd in de serie 8801 - 8821. Eind 1945 zijn er in totaal 45 locomotieven 1'E opgeborgen in Roosendaal. Op 28 december 1945 komen deze 45 locomotieven in dienst als serie 5000. Van eind januari 1946 tot begin mei 1946 zijn 8 locomotieven van de serie 5000, de 5033 - 5035 en 5039 - 5043 in het depot van Antwerpen gestationeerd. Op 5 februari 1946 arriveren 4 locomotieven 1'D van het War Department uit België in Roosendaal. Zij worden genummerd als NS 4533 - NS 4537. In juni 1946 worden vanuit Roosendaal 50 locomotieven uit de serie 4301 - 4537 teruggegeven aan de Britten. De overige 184 locomotieven van dit type zijn verdeeld over diverse depots en zijn in 1946 gekocht van de Britten.

Op 26 september 1946 gaat de in de oorlog beschadigde 1625 naar de Centrale Werkplaats van Tilburg, waar de locomotief op 1946 wordt afgevoerd voor sloop.

Op 24 maart 1955 wordt de 3711 afgevoerd voor sloop.

Op 22 april 1956 arriveert de 3737 in het depot, afkomstig uit Hengelo. Op 13 juli 1956 gaat de 3771 naar de Centrale Werkplaats van Tilburg, waar de locomotief op 13 juli 1956 wordt afgevoerd voor sloop. Op 18 februari 1957 wordt de 3703 afgevoerd voor sloop. De 3911, 3912 en 3922 komen per 2 juni 1957 naar het depot van Roosendaal vanuit Nijmegen. Op 16 augustus 1957 wordt de 3714 afgevoerd voor sloop. Op 9 oktober 1957 wordt de 3911 afgevoerd voor sloop. Op 31 december 1957 wordt de 3922 afgevoerd voor sloop.


Locomlopen


In 1922 zijn in omloopgroep diensten opgenomen voor de serie 3400. In de reizigersdienst rijden zijn stoptreinen naar Utrecht en Vlissingen. In de goederendienst rijden zij naar Essen en Vlissingen. Met personeel uit Utrecht komen de Roosendaalse locomotieven met goederentreinen in Maarn, Rotterdam Maas en Utrecht.

In de winterdienst van 1927 zijn in omloopgroep diensten opgenomen voor de serie 3400. In de goederendienst rijden zij naar 's-Hertogenbosch en Vlissingen. Met personeel van het depot Eindhoven wordt het rangeerstation Susteren aangedaan. In de reizigersdienst rijden zijn stoptreinen naar Tilburg, Utrecht en Vlissingen. De locomotieven kwamen met een facultatieve lokaaltrein in Essen.

In de zomerdienst van 1933 zijn er in omloopgroep drie diensten opgenomen voor de serie 6000. In omloopgroep is één dienst opgenomen voor de serie 6000.

Vanaf 16 februari 1945 rijdt de NS weer treinen in westelijk Brabant. Hiervoor worden de 1'D en 1'E locomotieven van het War Department gebruikt. De Britten rijden wel mee met deze treinen om toezicht te houden. Vanaf 9 maart 1945 worden de Ct rangeerlocomotieven ingezet in de rangeerdienst.


Per 29 september 1952 wordt de locomotief van de serie 8100 vervangen door een locomotief uit de serie 8800, zodat hier nu vier locomotieven van deze serie het rangeerwerk verzorgen. Tot 2 juni 1957 rijdt een locomotief van de serie 3700 op maandag voortrein 359 (Vlissingen - Nijmegen) tot 's-Hertogenbosch. Op 18 november 1957 gaat de laatste omloop voor stoomlocomotieven in. Er zijn nog 11 diensten gesteld voor 14 locomotieven. In de A-omloop zijn vier locomotieven van de serie 3700 (3723, 3804, 3811 en 3819) actief. Zij rijden goederentreinen naar Boxtel, Essen, Lage Zwaluwe, Nijmegen en Vlissingen. In de B-omloop zijn drie locomotieven van de serie 4300 (4310, 4334, 4402) ingedeeld. Zij rijden goederentreinen naar Essen, Feijenoord, Goes en ’s Heer Arendskerke. Voor facultatieve diensten in omloop is de 3729 nog aanwezig. Als koude reserve zijn de 3759, 4388 en 4439 aanwezig. Daarnaast zijn er nog drie niet ingedeelde locomotieven. Dit zijn de 3737, 3922 en de 6108.


In het depot zijn tussen 18 en 1957 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:

  • 700;
  • 1400;
  • 1700;
  • 3400;
  • 3600;
  • 3700;
  • 3900;
  • 4300;
  • 5000;
  • 6000;
  • 6100;
  • 8100;
  • 8400;
  • 8800


Spoorlijnen

Het station is gelegen aan Staatslijn F (Roosendaal - Vlissingen), de Spoorlijn Roosendaal - Breda en de Belgische spoorlijn 12.


Dienstregeling

Vanaf 9 april 2018 rijden de Beneluxtreinen van en naar Brussel niet meer via Roosendaal, maar via de HSL Zuid en Breda.


Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2024) stoppen de volgende treinseries te Roosendaal:

Treinserienummer Beginpunt Eindpunt Materieel
2200 Amsterdam Centraal Vlissingen VIRM
2300 Amsterdam Centraal Vlissingen VIRM
2500 Roosendaal Puurs/Lokeren MS-75
3600 Roosendaal Zwolle ICMm/VIRM
5900 Roosendaal Dordrecht SNG
6100 Roosendaal Vlissingen SNG

Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2024) stoppen alle treinen in Roosendaal.


Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

  • De goederendienst 1993/1994 Weer laad- en losplaatsen gesloten - R. Bruggink - Maandblad: Railmagazine, 15e Jaargang - juli 1993 nummer 106 Blz: 15-19 Uitgave: Stichting Rail Publicaties ISSN: 0926-3489
  • De 1200'en van "De Staat", Een succesvolle tenderloc - H. Kaas - Maandblad: Railmagazine, 19e Jaargang - februari/maart 1997 nummer 142 Blz: 20-25 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489
  • Treinen rond Roosendaal - H. Bouwknecht - Maandblad: Railmagazine, 43e Jaargang - 2021 nummer 385 Blz: 42-46 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489
  • Grote jeeps, kleine jeeps, platluizen en diesels. De komst van Britse austerity's naar Nederland, 1944 - 1945 - M. van Oostrom - Maandblad: Railmagazine, 43e Jaargang - november 2021 nummer 389 Blz: 60-67 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489
  • NS 3409 De levensloop van een GO2 - P. Henken - Maandblad: Railmagazine, 44e Jaargang - 2022 nummer 392 Blz: 54-57 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489
  • Stoom bij NS in de jaren dertig | Nederlandse stoomlocomotieven door Britse fotografen geportretteerd - H. van Poll - Uitgave: WBOOKS, 2021 ISBN: 978 94 625 8437 2