NRS (Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij): verschil tussen versies

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen
k (Beveiligde "NRS (Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij)" ([Hernoemen=Alleen beheerders toestaan] (vervalt niet)))
Regel 3: Regel 3:
 
='''Geschiedenis'''=
 
='''Geschiedenis'''=
  
In 1834 worden de eerste plannen gemaakt voor de aanleg van een spoorlijn tussen Amsterdam en Duitsland. Vanwege problemen met de financiering, gelastte koning Willem I bij Koninklijk Besluit van 30 april 1838 de aanleg van de lijn Amsterdam Arnhem. De koning geeft hierbij zelf een garantie af. De 4,5% obligatielening van 9 miljoen,tegen een gemiddelde koers van 105%. De rentebetaling werd door koning Willem I persoonlijk gegarandeerd waardoor de deze lening gemakkelijk geplaatst werd.<ref>[https://www.dbnl.org/tekst/lint011gesc02_01/lint011gesc02_01_0007.php| {{sc|Lintsen, H.W. (red.)}}, '''Geschiedenis van de techniek in Nederland; de wording van een moderne samenleving 1800-1890, deel II''', ''Walburg Pers, Zutphen, 1993.'']</ref> Na het overlijden van Willem I, wilde zijn zoon Willem II deze rentegarantie niet op continueren voor deze <q>''staatsspoorweg''</q>. Hierop is besloten om de spoorlijn over te dragen aan een nieuw op te richten <q>''particuliere''</q> spoorwegmaatschappij. Op 3 juli 1845 wordt de Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij opgericht, als rechtsopvolger van de Rijn Spoorweg. De financiering van deze spoorwegmaatschappij vindt plaats met voornamelijk Engels geplaatst kapitaal.
+
In 1831 worden de eerste plannen gemaakt voor de aanleg van een spoorlijn tussen Amsterdam en Duitsland. Vanwege problemen met de financiering, gelastte koning Willem I bij Koninklijk Besluit van 30 april 1838 de aanleg van de lijn Amsterdam - Arnhem. De koning geeft hierbij zelf een garantie af. De 4,5% obligatielening van 9 miljoen, tegen een gemiddelde koers van 105%. De rentebetaling werd door koning Willem I persoonlijk gegarandeerd waardoor de deze lening gemakkelijk geplaatst werd.<ref>[https://www.dbnl.org/tekst/lint011gesc02_01/lint011gesc02_01_0007.php| {{sc|Lintsen, H.W. (red.)}}, '''Geschiedenis van de techniek in Nederland; de wording van een moderne samenleving 1800-1890, deel II''', ''Walburg Pers, Zutphen, 1993.'']</ref> Na het overlijden van Willem I, wilde zijn zoon Willem II deze rentegarantie niet continueren voor deze <q>''staatsspoorweg''</q>. Hierop is besloten om de spoorlijn over te dragen aan een nieuw op te richten <q>''particuliere''</q> spoorwegmaatschappij. Op 3 juli 1845 wordt de Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij opgericht, als rechtsopvolger van de [[RS (Rijn-Spoorweg)|Rijn Spoorweg]]. De financiering van deze spoorwegmaatschappij vindt plaats met voornamelijk Engels geplaatst kapitaal.
 
 
  
  
 
=='''De relatie tussen de NRS en de NCS'''==
 
=='''De relatie tussen de NRS en de NCS'''==
  
Rond 1884 waren de financiële resultaten van de [[NCS (Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij)]] niet zo goed en ontstond bij de andere grotere spoorwegmaatschappijen interesseerde voor dit spoorwegbedrijf. Als eerste was er de [[SS (Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen)]] die een overnamebod uit bracht op de NCS dat korte tijd later door de [[HSM (Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij)]] met een beter bod overboden werd. Maar al snel trok de HSM haar bod ook weer in. De regering was bepaalt niet gelukkig met deze gang van zaken, omdat zij van mening was dat de concessie een overname van de NCS niet toestond. Tezelfdertijd had de NRS echter niet stil gezeten en had van de 20.000 uitstaande NCS aandelen er inmiddels 10.001 weten te bemachtigen. Daarmee kwam de NCS volledig binnen invloedssfeer van NRS te liggen. Van een fusie kon zoals gezegd geen sprake zijn, maar de NRS had vanaf dat moment wel de volledige zeggenschap over de NCS. Ingaande 1 mei 1885 was zelfs NRS president-directeur Ameshof ook directeur van de NCS.<ref>{{sc|van Wijck Jurriaanse, N.J.}}, '''de nederlandsche centraal spoowegmaatschappij''', ''Uitgevers Wyt, Rotterdam, 1973, ISBN: 90 0007 027 7.''</ref> Bij de liquidatie van de NRS ging ook het door de NRS geworven NCS aandelenpakket mee over naar de SS.
+
Rond 1884 waren de financiële resultaten van de [[NCS (Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij)]] niet zo goed en ontstond bij de andere grotere spoorwegmaatschappijen interesseerde voor dit spoorwegbedrijf. Als eerste was er de [[SS (Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen)]] die een overnamebod uit bracht op de NCS dat korte tijd later door de [[HIJSM (Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij)]] met een beter bod overboden werd. Maar al snel trok de HSM haar bod ook weer in. De regering was bepaalt niet gelukkig met deze gang van zaken, omdat zij van mening was dat de concessie een overname van de NCS niet toestond. Tezelfdertijd had de NRS echter niet stil gezeten en had van de 20.000 uitstaande NCS aandelen er inmiddels 10.001 weten te bemachtigen. Daarmee kwam de NCS volledig binnen invloedssfeer van NRS te liggen. Van een fusie kon zoals gezegd geen sprake zijn, maar de NRS had vanaf dat moment wel de volledige zeggenschap over de NCS. Ingaande 1 mei 1885 was zelfs NRS president-directeur Ameshof ook directeur van de NCS.<ref>{{sc|van Wijck Jurriaanse, N.J.}}, '''de nederlandsche centraal spoowegmaatschappij''', ''Uitgevers Wyt, Rotterdam, 1973, ISBN: 90 0007 027 7.''</ref> Bij de liquidatie van de NRS ging ook het door de NRS geworven NCS aandelenpakket mee over naar de SS.
  
  
Regel 46: Regel 45:
  
 
<div style="font-size:75%;">
 
<div style="font-size:75%;">
= Referenties =
+
 
<references />
+
{{Appendix|2=
</div>
+
*
 +
----
 +
{{References}}
 +
}}
 +
 
 
{{BTT}}
 
{{BTT}}
  
{{Navigatie Rhijnspoorweg}}
 
{{Navigatie Spoorlijn Utrecht - Rotterdam}}
 
{{Navigatie spoorlijn Gouda - Den Haag}}
 
{{Navigatie Spoorlijn Harmelen - Breukelen}}
 
{{Navigatie Spoorlijn Zevenaar − Kleef}}
 
  
[[Categorie: NRS (Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij)]] <!--
+
[[Categorie: NRS (Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij)]]
[[Categorie: Voormalige spoorwegmaatschappijen]]-->
 

Versie van 3 aug 2022 08:41

De Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij (NRS) was een spoorwegmaatschappij die heeft bestaan van 1845 tot 1890.

Geschiedenis

In 1831 worden de eerste plannen gemaakt voor de aanleg van een spoorlijn tussen Amsterdam en Duitsland. Vanwege problemen met de financiering, gelastte koning Willem I bij Koninklijk Besluit van 30 april 1838 de aanleg van de lijn Amsterdam - Arnhem. De koning geeft hierbij zelf een garantie af. De 4,5% obligatielening van 9 miljoen, tegen een gemiddelde koers van 105%. De rentebetaling werd door koning Willem I persoonlijk gegarandeerd waardoor de deze lening gemakkelijk geplaatst werd.[1] Na het overlijden van Willem I, wilde zijn zoon Willem II deze rentegarantie niet continueren voor deze staatsspoorweg. Hierop is besloten om de spoorlijn over te dragen aan een nieuw op te richten particuliere spoorwegmaatschappij. Op 3 juli 1845 wordt de Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij opgericht, als rechtsopvolger van de Rijn Spoorweg. De financiering van deze spoorwegmaatschappij vindt plaats met voornamelijk Engels geplaatst kapitaal.


De relatie tussen de NRS en de NCS

Rond 1884 waren de financiële resultaten van de NCS (Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij) niet zo goed en ontstond bij de andere grotere spoorwegmaatschappijen interesseerde voor dit spoorwegbedrijf. Als eerste was er de SS (Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen) die een overnamebod uit bracht op de NCS dat korte tijd later door de HIJSM (Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij) met een beter bod overboden werd. Maar al snel trok de HSM haar bod ook weer in. De regering was bepaalt niet gelukkig met deze gang van zaken, omdat zij van mening was dat de concessie een overname van de NCS niet toestond. Tezelfdertijd had de NRS echter niet stil gezeten en had van de 20.000 uitstaande NCS aandelen er inmiddels 10.001 weten te bemachtigen. Daarmee kwam de NCS volledig binnen invloedssfeer van NRS te liggen. Van een fusie kon zoals gezegd geen sprake zijn, maar de NRS had vanaf dat moment wel de volledige zeggenschap over de NCS. Ingaande 1 mei 1885 was zelfs NRS president-directeur Ameshof ook directeur van de NCS.[2] Bij de liquidatie van de NRS ging ook het door de NRS geworven NCS aandelenpakket mee over naar de SS.


Spoorlijnen

Door de spoorwegmaatschappij zijn 5 spoorlijnen aangelegd in Nederland. Daarnaast verzorgde de spoorwegmaatschappij de exploitatie op de spoorlijn tussen Woerden en Leiden. Ook exploiteerde de maatschappij enkele stoomtramlijnen.


Locomotieven

Door de spoorwegmaatschappij zijn in totaal series stoomlocomotieven besteld bij diverse fabrikanten. Hiervan zijn er in dienst gekomen bij de latere NS.

Serie Fabrikant In dienst Type Uit dienst Nummer bij NS
1 - 8 Sharp, Roberts and Company 1840 - 1843 1A1 1855


Rijtuigen

Opheffing

In 1890 wordt de spoorwegmaatschappij door Staat de Nederlanden genaast. De exploitatie van de NRS spoorlijnen, met uitzondering van Zevenaar grens – Emmerich, werden op 15 oktober 1890 overgedaan aan de SS met het personeel van de spoorwegmaatschappij. Ook de aandelenpakket van NCS gaan over naar de SS. Het materieel wordt verdeeld over de HSM en SS en wordt de maatschappij opgeheven.[3][4]