Maastricht

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Maastricht is een van de stations in Maastricht. De verkorting van het station is Mt.

Geschiedenis

In 1835 worden de eerste plannen gemaakt om in Maastricht een spoorverbinding aan te leggen naar Aken en naar Hasselt. In 1846 wordt door de Aken-Maastrichtse Spoorweg Maatschappij (AM) een concessie verkregen voor de aanleg van een spoorlijn van Maastricht naar Aken. De spoorlijn en het bijhorende station worden in 1853 geopend.


In 1933 wordt een nieuw seinhuis gebouwd als Post T, naar een ontwerp van Sybold van Ravesteyn. Dit seinhuis wordt aan de noordzijde geplaatst. In dit seinhuis wordt een stelknoppentoestel van Vereinigte Eisenbahn Signalwerke geplaatst met 7 rijen stelknoppen.


Eerste station

In 1853 geopend


Tweede station

In 1856 wordt een groter stationsgebouw in gebruik genomen.


Derde station

In 1865 wordt het derde stationsgebouw in gebruik genomen. Dit is noodzakelijk vanwege de aansluiting op het Nederlandse spoorwegnet.


Vierde station

In 1913 wordt begonnen met de bouw van een nieuw station, naar ontwerp van G. W. van Heukelom. Het station wordt op 7 mei 1915 in gebruik genomen. Vanwege de Eerste Wereldoorlog is het station niet officieel geopend. Het station is een combinatie van een kopstation en een doorgangsstation. De 8 kopsporen liggen naast de zijgevel van het stationsgebouw. De entree is gelegen aan het plein. De stationshal heeft een hoogte van drie verdiepingen. De overkappingen zijn van gewapend beton. In 1916 wordt het station in zijn geheel in gebruik genomen.


In het voorjaar van 1969 krijgt het plaatskaartenkantoor een nieuw uiterlijk. Hierdoor kan het reizende publiek meer open tegemoet worden getreden. De vier oude loketten in de stenen wand zijn hierbij vervangen door vier nieuwe loketten met Bolmannkasten in een glazen wand.

In april 2019 wordt begonnen met de verbouwing van het stationsgebouw, waarvan het ontwerp is gemaakt door Ruland Architecten. Het interieur wordt vernieuwd met betere voorzieningen. Daarnaast worden enkele historische details weer opnieuw aangebracht. Dichtgemaakte ramen zullen weer aangebracht gaan worden. De voormalige visitatiehal van de douane zal verbouwd gaan worden tot grand café. In oktober 2019 is in het gedeelte van de supermarkt een muurschildering onthuld, welke de glas- en porseleinindustrie in de stad promoot. Aan de oostzijde van het gebouw is een tweede hoofdingang gemaakt. In oktober 2021 zijn de werkzaamheden afgerond. Op 3 november 2021 wordt het station officieel geopend, 105 jaar na de ingebruikname. [1][2]


Laad- en losplaats

Voor het goederenverkeer werd een laad- en losplaats aangelegd met een goederenloods.



Vanaf oktober 1996 begint er een proefvervoer van ACTS containers. De wagons gaan met het Unit Cargo vervoer via Sittard en Kijfhoek naar Amsterdam. Er is sprak van afvoer van 50.000 ton afval. In april 1997 wordt dit vervoer beëindigd, nadat er geklaagd werd over geluidsoverlast.


Tussen 2001 en 2004 worden op de losweg onregelmatig rongenwagons van het type Rnoos gelost met boomstammen. Deze gaan over de weg naar de papierfabriek van Sappi in Lanaken.


In oktober 2014 worden de sporen naar de losplaats opgebroken.

Ten noorden van de laad- en losplaats is de aansluiting naar de Vereenigde Glasfabrieken. Deze fabriek is naast het onderhoudsbedrijf gevestigd. Zij krijgen soda aangeleverd in bollenwagens. In 1999 komt de laatste bollenwagen met soda aan uit Delfzijl.


Locomotievendepot

Station Maastricht kende een locomotievenloods.

Op 8 september 1944 wordt door een Duits Sprengkommando in totaal 23 locomotieven opgeblazen, door springstof te plaatsen onder de voorste ketelring en tot ontploffing te brengen. De locomotieven die bij deze actie vernield worden, zijn de 1711, 8501, 8508. Op 14 september 1944 wordt Maastricht bevrijdt. In de daaropvolgende weken worden in het depot in totaal 162 Amerikaanse locomotieven van de types S160 en Ct gehuisvest. De locomotieven worden gebruikt voor de aanvoer van materialen en personeel naar het front en rangeerdiensten. Van de Britten worden door de Amerikanen een aantal 1'D locomotieven van het War Department gehuurd. In juni 1945 zijn 10 van deze locomotieven in het depot ondergebracht. In Maastricht wordt het 734 ROB (Railway Operations Battalion) gestationeerd. Na de bevrijding van Nederland zijn in totaal 30 locomotieven S160 gehuisvest in het depot. Op 16 augustus 1945 verlaten de Amerikanen het depot.

In 1951 wordt een deel de locomotievenloods verbouwd tot werkplaats.

Op worden geen diensten meer gesteld van uit het locomotievendepot. Er zijn tot dat moment nog slechts diensten gesteld vanuit het depot.


Mutaties

Op 1920 komen locomotieven van de serie 8500 aan in Maastricht vanuit . Dit zijn de 8512

Vanaf 16 augustus 1945 krijgt het depot de beschikking over locomotieven van de serie 4400. Deze locomotieven heeft de NS overgenomen van het Britse War Department. Daarnaast worden tenderlocomotieven van het type Ct in het depot gehuisvest. Op 21 januari 1946 worden drie locomotieven 1'D opgenomen in het depot. Het zijn de NS 4530 - NS 4532. Per 8 oktober 1950 krijgt het depot de beschikking over locomotieven van de serie 6300 uit Venlo. Tegelijkertijd gaan er locomotieven van de serie 3700 naar Venlo.

Op 17 mei 1956 gaat de 8724 naar de Centrale Werkplaats van Tilburg, waar de locomotief op 1956 wordt afgevoerd voor sloop.


Locomlopen


Met de komst van de Amerikanen in 1944, wordt ook de exploitatie op Amerikaanse manier uitgevoerd. De treindienst wordt door een dispatcher gecoördineerd, waarbij spoorlijnen slechts in één richting worden bereden. Hiermee ontstaat de grootste capaciteit.


Op 18 november 1957 gaat de laatste omloop voor stoomlocomotieven in. Er zijn nog 2 diensten gesteld voor 4 locomotieven. De 6301 en 4729 zijn in de rijdende dienst opgenomen met de 4731 en 4734 als koude reserve. De 6301 wordt ingezet in het cokesvervoer van Staatsmijn Maurits naar Visé. De 4729 rijdt de goederentrein van Maastricht naar Valkenburg.


In het depot zijn tussen en 1958 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:

  • 700;
  • 1700;
  • 2900;
  • 3700;
  • 4300;
  • 4600;
  • 4700;
  • 6000;
  • 6100;
  • 6200;
  • 6300;
  • 8100;
  • 8500;
  • 8700;
  • 9500


Onderhoudsbedrijf Maastricht

Ten noorden van het station is het onderhoudsbedrijf van Maastricht gevestigd.


Spoorlijnen

Het station is gelegen aan Staatslijn E (Breda - Maastricht), de spoorlijn Aken - Maastricht en aan de Belgische spoorlijnen 20 (Hasselt) en 40 (Luik).


Dienstregeling

Ingaande 5 oktober 1930 gaat er een nachttrein rijden vanuit Amsterdam naar Maastricht. Dit zijn gecombineerde treinen voor goederen, post en reizigers. Het vertrek van deze treinen is rond middernacht. De aankomst in Maastricht was rond 5 uur in de ochtend. Deze treinen rijden met een gemiddelde snelheid van 75 kilometer per uur. De treinen zijn vooral een succes voor het vervoer van post en goederen. Voor het uitwisselen van wagons van de nachttrein tussen Rotterdam en Leeuwarden, Groningen en Hengelo is het station van Utrecht Maliebaan aangewezen. Zo kunnen goederen en post vanuit Rotterdam naar Maastricht of vanuit Amsterdam naar noord of oost Nederland.

Vanaf 15 mei 1938 is er een rechtstreekse verbinding tussen Maastricht en Parijs. De reisduur bedraagt ongeveer 4,5 uur. Rond 8.00 vertrekt een treinstel van het type TAR uit Maastricht, dat om 12.05 in Parijs is. Rond 20.00 vertrekt de trein uit Parijs, met een aankomst om 0.55 in Maastricht. Een half jaar later komt deze trein te vervallen en wordt overgenomen door een stoomtrein. In de Tweede Wereldoorlog komt de mogelijkheid om naar Parijs te reizen te vervallen en keert niet weer terug.

Op 4 april 1954 wordt de treindienst met Hasselt gestaakt. Door de Belgische spoorwegen wordt een busverbinding opgezet, die 7 keer per dag rijdt. Vanaf 23 mei 1954 rijden er twee treinparen vanuit Maastricht via Aken naar Keulen. De eerste trein vertrekt om 8.10 uit Maastricht en arriveert om 11.08 in Keulen. De tweede trein vertrekt om 18.10 uit Maastricht en is om 20.22 in Keulen. De aankomst uit Keulen van de eerste trein is om 8.31 en de tweede trein heeft een aankomst om 17.32. Deze treinen rijden met een dieseltrein van het type . Vanaf 3 oktober 1954 gaan de treinstellen DE2 vanuit Maastricht naar Luik rijden. Het zijn zeven sneltreinen per dag per richting. De reistijd bedraagt 31 minuten.


Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2024) stoppen de volgende treinseries te Maastricht:

Treinserienummer Beginpunt Eindpunt Materieel
800 Maastricht Alkmaar/(Den Helder) VIRM
2900 Maastricht Enkhuizen VIRM
16900 Maastricht Liège-Guillemins MS-80
19800 Maastricht Aachen Hbf FLIRT (Arriva)
32000 Maastricht Randwijck Kerkrade Centrum E-GTW (Arriva)
32400 Maastricht Randwijck Roermond E-GTW (Arriva)/FLIRT (Arriva)

Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2024) stoppen alle treinen in Maastricht.



Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

  • Grote jeeps, kleine jeeps, platluizen en diesels. De komst van Britse austerity's naar Nederland, 1944 - 1945 - M. van Oostrom - Maandblad: Railmagazine, 43e Jaargang - november 2021 nummer 389 Blz: 60-67 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489
  • Petten, stofbrillen en handschoenen. Het US Army Transportation Corps in Zuid-Limburg, 1944 - 1945 - M. van Oostrom - Maandblad: Railmagazine, 43e Jaargang - december 2021 nummer 390 Blz: 56-61 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489
  • Stoomlocomotieven serie NS 8500 - P. Henken - Maandblad: Railmagazine, 44e Jaargang - januari/februari 2022 nummer 391 Blz: 56-58 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489