Maaslijn

De Maaslijn is de spoorlijn tussen Nijmegen en Venlo en heeft een lengte van 61 kilometer.

Geschiedenis

Op 18 augustus 1860 wordt de spoorwegwet aangenomen die de aanleg van 10 spoorlijnen regelt door de Staat der Nederlanden. Hiermee worden de eerste hoofdlijnen van het spoorwegnet aangelegd die de grote steden van Nederland met elkaar verbinden. In 1873 wordt de tweede spoorwegwet aangenomen om enkele grote steden met elkaar te verbinden die bij de eerste aanleg niet met elkaar zijn verbonden. De aanleg van secundaire spoorlijnen op particulier initiatief blijft echter achter. Nederland loopt hierdoor een achterstand op ten opzichte van de omringende landen, waar al netwerk met spoorlijnen is ontstaan. In juni 1875 wordt door minister J. Heemskerk van Binnenlandse Zaken een plan ingediend voor de aanleg van een aantal spoorlijnen. Door de staat wordt op 10 november 1875 de derde wet op de aanleg van spoorwegen aangenomen. Samen met 8 andere spoorlijnen maakt de aanleg van spoorlijn tussen Nijmegen en Venlo onderdeel uit van deze derde spoorwegwet. Met de aanleg van deze spoorlijnen ontstaat er een fijnmaziger spoorwegnet in Nederland. De exploitatie van de spoorlijn wordt uitgevoerd door de SS.

In het najaar van 1944 worden de rails van de onderbouw geschoven, om zo als weg te fungeren voor het Amerikaanse leger naar Nijmegen.

Aanleg

Beveiliging

In 1960 wordt op proef het traject tussen Mook-Middelaar en Lottum voorzien Centralized Traffic Control (CTC). Dit systeem is afkomstig uit Amerika en is de voorloper van de CVL (Centrale VerkeersLeiding). Vanwege het complexe systeem is CTC niet landelijk ingevoerd.

Vanwege de komst van de nieuwe treinstellen DM'90 is het noodzakelijk dat de ATB van de Eerste Generatie wordt vervangen door ATB Nieuwe Generatie. De planning is dat de werkzaamheden in het voorjaar van 1997 zijn afgerond. De inzet van het nieuwe materieel is nodig, omdat Plan U niet harder mag rijden dan 100 kilometer per uur zonder ATB. Door vertraging beginnen de werkzaamheden pas in juni 1997, waarbij deeltrajecten zullen worden omgebouwd.

Wijzigingen

• In het voorjaar van 2014 wordt bekend dat de gehele lijn van Nijmegen tot aan Roermond geëlektrificeerd en op diverse plekken zal worden verdubbeld. De gehele spoorlijn zal dan ook geschikt zijn voor een snelheid van 140 kilometer per uur. Om een hogere snelheid mogelijk te maken, worden drie bogen verruimd. In 2020 moeten deze werkzaamheden zijn afgerond. De totale kosten bedragen 99 miljoen euro. De provincie Gelderland moet hiervoor 15,8 miljoen euro beschikbaar stellen. De provincie Limburg stelt hiervoor 53,7 miljoen euro voor beschikbaar. Dit bedrag is ook bedoelt voor de aanleg van de nieuwe halte Grubbenvorst. De planning was om dit station eind 2016 te openen. Door financiële redenen gaat de bouw van dit station niet door en een nieuwe datum van opening is nog niet voorzien. Daarnaast wordt er geld gereserveerd voor de verbeteringen van de emplacement van de stations van Roermond en Cuijk. Door het uitvoeren van werkzaamheden in het kader van het opwaarderen van de treinbeveiliging, worden vele kilometers kabels vernieuwd. Met het vernieuwen hiervan meent de staatssecretaris Van Veldhoven eind 2018 dat het gedeeltelijk verdubbelen van de spoorlijn niet nodig is. Daarnaast lopen de werkzaamheden om de spoorlijn te voorzien van bovenleiding vertraging op. De oplevering wordt aangepast naar 2024. In april 2019 geeft ook de provincie Limburg groen licht voor het verbeteren van de spoorlijn. De totale kosten van het project is in de loop der jaren gestegen tot 213 miljoen euro. Voor dit bedrag wordt op vier plaatsen (ten noorden van Cuijk en ten noorden van Boxmeer, tussen Venray en Blerick en tussen Swalmen en Roermond) de spoorlijn verdubbeld. Er zullen 20 overwegen worden aangepast als gevolg van dit dubbelspoor. Ook worden bogen verruimd, zodat er een hogere snelheid mogelijk is. Om de spoorlijn van spanning te kunnen voorzien, worden er 9 onderstations gebouwd. Deze worden geplaatst te . De ATB NG blijft echter gehandhaafd en een upgrade van het beveiligingssysteem is nog niet aan de orde. De oorspronkelijke planning van opening in 2020 kan echter niet gehaald worden. De opening is in 2019 verschoven naar 2024. In december 2020 blijkt dat de kosten van de elektrificatie 20 tot 30 miljoen euro duurder uitvallen. Deze kosten zitten in de aanleg van de bovenleiding naar de werkplaats van Stadler in Blerick en de gestegen bouwkosten voor kunstwerken langs de spoorlijn. In de zomer van 2021 blijkt dat er in totaal 96 miljoen euro extra nodig is. In juli 2021 wordt een akkoord getekend over de verdeling van deze kosten. De provincie Limburg neemt 24 miljoen euro voor haar rekening, terwijl het Rijk de resterende 72 miljoen euro betaald. Daarnaast wordt er 42 miljoen euro gereserveerd voor tegenvallers. Op 20 april 2022 trekt ProRail de aanbesteding van de elektrificatie en verbetering van de spoorlijn in. Dit besluit wordt ingegeven door een combinatie van factoren van de aanbesteding, waarbij eisen en de aanneemsom niet meer realistisch zijn. Door aannemers werd er niet gereageerd op de aanbesteding. De aanbesteding zal op een later moment nogmaals worden uitgeschreven.

Stations

Nijmegen

Nijmegen Heyendaal

Mook Molenhoek

Heumen

Linden Katwijk

Cuijk

Beugen Rijkevoort

Boxmeer

Sambeek

Vortum

Vierlingsbeek

Maashees Smakt

Venray

Oirlo-Castenraij

Meerlo-Tienraij

Vortum

Lottum

Grubbenvorst

Blerick

Venlo

Aansluitingen

• Ten zuidwesten van de Maasbrug bij Katwijk is onder aan de spoordijk de aansluiting Cuyk Industrie gevestigd. De aansluiting wordt gebruikt door de bedrijven Chicopée (textiel) en Celtona (papier).

Dienstregeling

Ingaande de dienstregeling 1965/1965 op 31 mei 1964 gaat er een sneltrein rijden tussen Nijmegen en Roermond. Deze rijdt twee keer per dag in beide richtingen. Zij rijden in de ochtend en in de middag. In de ochtend wordt alleen gestopt in Tegelen, Venlo en Venray. De treinen in de avond stoppen daarnaast ook in Cuijck.

Vanaf 8 november 1971 stoppen de treinen 6222 van Venray naar Nijmegen en 6241 van Nijmegen naar Venray in Vierlingsbeek. Trein 6222 komt hiermee een minuut later aan in Nijmegen. Trein 6241 komt door deze stop twee minuten later aan in Venray.

Met ingang van de dienstregeling 2007 neemt Veolia de exploitatie over van de spoorlijn van de NS. In afwachting van nieuwe treinstellen, worden de eerste maanden met oude treinstellen van Arriva gereden.

Met ingang van de dienstregeling 2017 neemt Arriva de exploitatie over van Veolia.

Ongevallen

• Op 12 april 1991 botsen de DE3 143 en DE3 114 ter hoogte van Melderslo als trein 6269 van Roermond naar Nijmegen op een bestelbusje. De DE3 143 komt door de botsing gedeeltelijk naast het spoor te liggen en brand gedeeltelijk uit. In mei 1991 worden de restanten van het treinstel ter plekke naast de spoorlijn gesloopt.