Leeuwarden

Uit Somda RailWiki
Versie door Jeanne (overleg | bijdragen) op 2 okt 2017 om 14:44 (→‎Locomotiefdepot: reserve koppen)
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Leeuwarden is de naam van het grootste station van de gelijknamige plaats in de provincie Friesland. De verkorting van het station is Lw.

Geschiedenis

Met aanleg van de spoorlijn tussen Harlingen en Groningen in 1863, krijgt Leeuwarden een station. Het station is van het type derde klas van de Staatsspoorwegen. Het station wordt op 27 oktober 1863 in gebruik genomen. Op deze dag is ook de opening van de spoorlijn tussen Harlingen en Leeuwarden. In 1868 wordt het gebouw verbouwd in verband met de opening van de spoorlijn uit de richting van Zwolle. In 1890 wordt er opnieuw verbouwd aan het station. Ditmaal vanwege de aanleg van de spoorlijn naar Stavoren. Aan de oostzijde komt een nieuwe aanbouw. In 1901 wordt door een vierde spoorlijn het station van Leeuwarden bereikt. Het is de spoorlijn van de Noord-Friesche Locaalspoorweg-Maatschappij (NFLS) uit Stiens. In 1904 wordt de laatste verbouwing afgerond. Het middengedeelte wordt hierbij grondig aangepakt. Op de plaats van het oorspronkelijke gebouw is een nieuw gebouw geplaatst, met een hoge hal en halfronde vensters aan de straatzijde en de zijkanten. De perronkap aan de oostelijke zijde wordt voorzien van een glazen eindwand. Deze perronkap is voorzien van sikkelspanten. Na de sloop van de perronoverkapping van het station van Zwolle, is dit de laatste perronoverkapping in Nederland met sikkelspanten. En daarmee is deze kap een monument. Op de perrons krijgen houten dienstgebouwen en kiosken onder de grote overkapping. Deze ruimte is er, omdat het station is uitgevoerd als dubbel kopstation. Er is slechts een doorgaand perronspoor. In 1924 worden worden de beide zijvleugels verbouwd.

In mei 1940 wordt geprobeerd om de stationskap naar beneden te halen, om zo de opmars van de Duitsers te stoppen. Door het knappen van de ketting aan de stoomlocomotief mislukt dit echter.

In 1952 worden de sporen van het station geëlektrificeerd.

In 1970 wordt het interieur van het stationsgebouw verbouwd. Zo wordt het plaatskaartenkantoor vergroot. Dit gaat ten koste van de stationskapper. Deze verhuist naar het voormalige inlichtingenkantoor. De verbouwing wordt in 1971 afgerond.

In 1982 is spoor 7 opgebroken.

Op 1 maart 1997 wordt officieel de spoorlijn naar Stiens buiten gebruik genomen. In 2007 wordt de aansluiting van deze spoorlijn met het overige spoornetwerk opgebroken. In 2000 wordt het gebouw gerenoveerd.

In 2013 zijn er liften geplaatst.

In het voorjaar van 2016 probeert het gemeentebestuur een perronverlenging te realiseren door de glazen eindwand uit de overkapping te halen en daarmee spoor 8 te verlengen met een paar meter. Met deze verlenging zal het mogelijk zijn om twee keer per uur een sneltrein te laten rijden. Vanwege de monumentenstatus is dit echter niet eenvoudig te realiseren. Een alternatief zal zijn het realiseren van een perron aan spoor 6b. Ruimte voor het perron is er op de strook waar voorheen spoor 7 was. Dit is vanuit het station goed te bereiken met liften en de tunnel onder het spoor. Dit alternatief is ook beter mocht Arriva in de toekomst door willen rijden naar het nieuwe station Leeuwarden Werpsterhoeke. Eind oktober, begin november 2016 zijn de perronkappen van de sporen 1, 2 en 3 verwijderd. Zij zijn vervangen door een tijdelijke overkapping. In het voorjaar van 2016 blijkt dat de gietijzeren constructie is aangetast van binnenuit en dit moet hersteld worden. Ondanks dat de kappen geen beschermde status hebben, wordt wel geprobeerd de constructie te renoveren, zodat de uitstraling van het station behouden kan blijven. De perronkappen zullen in 2019 hersteld worden.


Laad- en losplaats

werkplaats van Stadler

In 2007 laat Voith een werkplaats bouwen op het emplacement van Leeuwarden. Deze komt aan de oost zijde van het emplacement. In deze werkplaats wordt het materieel van Arriva onderhouden dat rijdt in Friesland en Gronigen. In 2014 neemt Stadler de werkplaats over van Voith.


Locomotiefdepot

Station Leeuwarden kende twee locomotiefloodsen. Er was er een van de HSM en een van de SS. In 186 wordt begonnen met de bouw van de locomotiefloods van de SS. In 19 wordt begonnen met de bouw van de locomotiefloods van de HSM. Deze loods is bij meter en is voorzien van drie sporen. In 1907 wordt de oude loods van de SS vervangen door een nieuwe loods. Deze nieuwe loods is 100 bij 25 meter en is voorzien van vijf sporen. De sporen in de loods zijn voorzien van smeerkelders. Het dak op de loods is een zaagtanddak met 14 segmenten. De nieuwe loods is gebouwd tegen de loods van de HSM. In de locomotiefloods komt onder andere een machinistenkamer, magazijn en smederij.

Op 13 september 1954 worden geen diensten meer gesteld van uit het locomotiefdepot van Leeuwarden. Er is tot dat moment nog slechts een dienst gesteld vanuit het depot. Na de sluiting is gebouw nog gebruikt om reserve koppen voor treinstellen op te slaan en bedrijven te huisvesten. In 1998 is het gebouw gesloopt.


In het depot zijn tussen 186 en 1954 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:

  • 800
  • 900
  • 1300
  • 1700
  • 1900
  • 2100
  • 3200
  • 5500
  • 5600
  • 5800
  • 7100
  • 7700
  • 8400
  • 8700

Spoorlijnen

Het station is gelegen aan staatslijn A (Arnhem - Leeuwarden), staatslijn B (Harlingen Haven - Nieuweschans) en aan de spoorlijn Leeuwarden - Stavoren.


Dienstregeling

Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2017) stoppen de volgende treinseries te Leeuwarden:

Treinserienummer Beginpunt Eindpunt Materieel
600 Rotterdam Centraal Leeuwarden ICMm
1800 Den Haag Centraal Leeuwarden VIRM
9000 Leeuwarden Meppel ICMm
37000 Leeuwarden Sneek D-GTW (Arriva)
37100 Leeuwarden Stavoren D-GTW (Arriva)
37200 Leeuwarden Harlingen Haven D-GTW (Arriva)
37300 Leeuwarden Groningen D-GTW (Arriva)
37400 Leeuwarden Groningen D-GTW (Arriva)

Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2017) stoppen alle treinen in Leeuwarden.