Haarlem: verschil tussen versies

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen
(Locomotief depot.)
(Dienstregeling.)
Regel 35: Regel 35:
 
== '''Locomotiefdepot''' ==
 
== '''Locomotiefdepot''' ==
  
Station Haarlem kende een locomotiefloods. Het stond in de zogenoemde sporendriehoek aan de westzijde van het station.
+
Station Haarlem kende een locomotiefloods. Het stond in de zogenoemde sporendriehoek aan de westzijde van het station. In 1904 wordt een locomotiefloods opgeleverd met 7 sporen.
  
  
Regel 56: Regel 56:
 
= '''Dienstregeling''' =
 
= '''Dienstregeling''' =
  
 +
 +
 +
In de zomerdienst van 1882, 1883, 1887 en 1888 rijden vier treinparen vanuit Zandvoort door naar Amsterdam, zodat er een rechtstreekse verbinding tussen Zandvoort en Amsterdam mogelijk is. Vanaf 1 juni 1889 neemt de HIJSM de treindiensten op de spoorlijn tussen Zandvoort en Haarlem over van de [[HZSM (Haarlem-Zandvoort Spoorweg Maatschappij)|HZSM]]. In 1903 wordt de dienstregeling uitgebreid. Zo rijden er in enkele treinen doorgaande rijtuigen van en naar Duitsland. Deze worden in Amsterdam gekoppeld aan de treinen naar Berlijn of Frankfurt. In 1929 rijden voor het laatst rijtuigen van en naar Duitsland.
 +
 +
Als in 1935 het mogelijk is om de spoorlijn naar Zandvoort elektrisch te berijden, worden de stoomlocomotieven vervangen door het [[Mat'24 - Materieel 1924 (Blokkendoos)|Materieel'24]] in de samenstelling mBD + ABec + Cec + mCd. Dit materieel doet tot 1959 dienst op de spoorlijn in de stoptreindienst.
 +
 +
Op 10 juli 1944 wordt het spoorvervoer gestaakt op de spoorlijn tussen Haarlem en Zandvoort. De bovenbouw tussen Overveen en Zandvoort wordt verwijderd. Vanaf 15 augustus 1945 is er weer treinverkeer mogelijk tussen Overveen en Haarlem over enkelspoor. Vanaf 3 juni 1946 kan Zandvoort weer worden bereikt met de trein. Met Materieel'24 is er een uurdienst met Amsterdam, aangevuld met enkele spitsdiensten. In de jaren '50 wordt het oude materieel bij defecten vervangen door stroomlijnmaterieel. Vanaf 1959 worden de combinaties Materieel '24 vervangen door . In 1962 wordt Zandvoort het begin- en eindpunt voor de getrokken exprestreinen naar [[Maastricht]], de treinen van de serie 800. De treinen worden gereden door elektrische locomotieven, voornamelijk van de [[1200 - Elektrische locomotieven serie 1200|serie 1200]] met rijtuigen [[E - Rijtuigen Plan E|Plan E]]. De stoptreinen tussen Zandvoort en Amsterdam komen te vervallen met de exprestreinen. Vanaf 196 wordt het programma Strandvervoer ingevoerd. In dit programma wordt extra materieel en personeel ingezet op zomerse dagen tussen Amsterdam en Zandvoort. In 1966 worden de getrokken treinen vervangen door [[Mat'54 - Treinstellen Materieel 1954 (Hondekop)|Materieel'54]], waarbij een vierdelig treinstel naar Maastricht rijdt en een tweedelig treinstel naar [[Heerlen]]. In 1969 keren de getrokken treinen terug. Zij bestaan uit een stam van 8 rijtuigen Plan E, getrokken door locomotieven uit de serie [[1100 - Elektrische locomotieven serie 1100|1100]], 1200 of [[1300 - Elektrische locomotieven serie 1300|1300]].
 +
 +
Met het ingang van de [[dienstregeling 1970/1971]] gaat de serie 900 rijden tussen Zandvoort en Heerlen. Hiermee ontstaat een halfuursdienst tussen Zandvoort en Amsterdam. De treinen bestaan in deze dienstregeling uit 4 rijtuigen, waarbij de A en RD van het type Plan E zijn en de rijtuigen B van het type [[W - Rijtuigen Plan W|Plan W]] zijn. Door de inzet van de getrokken treinen komen bijna alle spitstreinen tussen Zandvoort en Haarlem te vervallen. Slechts enkele vroege treinen worden gereden door treinstellen, omdat de getrokken treinen niet in Zandvoort overnachten, maar in Haarlem (3 treinen) en Amsterdam (2 treinen). In de avond rijdt trein 2367 vanuit Amsterdam met een treinstel [[Mat'40 - Treinstellen Materieel 1940|ElD5 Materieel'40]]. Tot aan 1975 rijdt de serie 900 vanuit Zandvoort niet verder dan Amsterdam, zodat deze treinen met treinstellen worden uitgevoerd. Door de regelmatige halfuursdienst wordt het aantal extra treinen verminderd. De strandtreinen worden vanaf dat moment gereden door twee combinaties van twee gekoppelde treinstellen [[Mat'46 - Treinstellen Materieel 1946 (Muizenneus)|ElD4 Materieel'46]]. Op deze manier wordt een kwartierdienst geboden. Een jaar later zijn de rijtuigen Plan W vervangen door rijtuigen Plan E. Deze treinen worden getrokken door locomotieven van de serie 1200 en af en toe door een locomotief van de serie 1300. Iedere trein bestaat uit één of meer versterkingsrijtuigen. In de winterdienst van de [[dienstregeling 1971/1972]] wordt treinstel Materieel'40 vervangen door 2 treinstellen [[U - Treinstellen Plan U|Plan U]]. Met het ingaan van de [[dienstregeling 1973/1974]] worden de treinstellen Plan U vervangen door . Vanaf de [[dienstregeling 1975/1976]] gaat de serie 900 tot [[Eindhoven]] rijden met getrokken materieel. Bij mooi weer is het noodzakelijk om vanuit Amsterdam en soms vanuit Utrecht voortreinen te laten rijden. In de weekenden reden tussen 9:30 en 11:30 in de zomer zes treinen per uur per richting. Deze treinen bestonden uit zowel treinstellen als getrokken treinen. Bij hele grote drukte, zoals bij races op het circuit, reden tot wel 8 treinen per uur per richting. In 1976 rijdt trein 2367 tussen Amsterdam en Zandvoort voor het laatst. In 1977 wordt trein 2367 vervangen door trein 18854 vanuit Haarlem naar Zandvoort. Ook deze trein rijdt met treinstellen.
 +
 +
In de [[dienstregeling 1981/1982]] maken de nieuwe locomotieven van de [[1600 - Elektrische locomotieven serie 1600|serie 1600]] hun opwachting in de intercity's tussen Zandvoort en Limburg. De oude rijtuigen Plan E worden langzaamaan vervangen door nieuwe [[ICR - Rijtuigen ICR(m) (InterCity Rijtuig)|rijtuigen ICR]]. Hiermee keert Plan W terug in deze series als versterkingsrijtuig. In de [[dienstregeling 1982/1983]] zijn de rijtuigen Plan E vervangen door de nieuwe rijtuigen. Ook trein 18854 rijdt niet meer. Als in [[dienstregeling 1983/1984|mei 1983]] het Materieel'46 niet meer ingezet mag worden in Noord Holland als gevolg van de opening van de [[Hemtunnel]], moet er ander materieel worden gezocht voor het rijden van de strandtreinen. De door dit materieel gereden spitstreinen is gedeeltelijk vervangen door getrokken treinen, maar dit is in het strandvervoer niet wenselijk. De oplossing werd gevonden in de nieuwe of tot driedelige verlengde treinstellen [[SGM - Treinstellen type SGM|SGM]], dat vanaf dat moment bijna 40 jaar het strandvervoer zal verzorgen. De spitstreinen worden vanaf mei 1983 gereden door het Materieel'54. Dit materieel wordt ook af en toe ingezet in het strandvervoer. In 1986 gaan de nieuwe [[DDM-1 - Rijtuigen DDM-1 (DubbelDeksMaterieel)|dubbeldekkers]] de spitstreinen rijden. Ook worden zij in het weekend ingezet in het strandvervoer. Met hun 6 rijtuigen bieden de stammen meer capaciteit dan de 8 rijtuigen Materieel'54. Al in 19 worden de stammen vervangen door  in het strandvervoer. De vervanging lag in het feit dat er nauwelijks stammen DDM-1 aanwezig waren rondom Amsterdam in het weekend. Ook de rijtijden om binnen een uur heen en weer te rijden waren niet altijd haalbaar voor dit materieel.
 +
 +
Als gevolg van meer reizigers tussen Eindhoven en Amsterdam is het soms noodzakelijk om treinen te verlengen naar 11 of 12 rijtuigen. De meeste perrons die te klein waren voor deze lange treinen werden verlengd om zo genoeg ruimte te hebben. Het verlengen van het perron in Zandvoort was niet zonder meer mogelijk, daar het perron ingeklemd ligt tussen de overweg en het stationsgebouw. Met ingang van 6 januari 1991 gaan in de ochtend de treinen  en  in Haarlem keren. In de avond gebeurt dit met de treinen en . Deze treinen zullen bestaan uit 12 rijtuigen. Voor doorgaande reizigers zal er een pendeltrein gaan rijden, bestaand uit . In de loop van 1992 wordt een derde trein verlengd tot 12 rijtuigen. Deze rijdt de treinen  en . In 1992 stroomt het [[DD-AR - Treinstammen DD-AR|DD-AR]] in. In de zomer worden zij direct ingezet in het strandvervoer. Door de kleinere stammen is dit materieel beter in staat om de rijtijden te kunnen halen. Met ingang van de [[dienstregeling 1995/1996]] eindigen de getrokken treinen in Haarlem in plaats van Zandvoort. In plaats daarvan gaat de serie  tussen Haarlem en Zandvoort rijden met de speciaal verbouwde SGM-treinstellen El2 2026 en El2 2028. Een jaar later, in de [[dienstregeling 1996/1997]] rijden er geen extra treinen voor het strandvervoer. Na protesten van de gemeenten keren de strandtreinen in de [[dienstregeling 1997/1998]] weer terug. Met ingang van de [[dienstregeling 1998/1999]] zijn er ook andere tweedelige treinstellen SGM te zien op deze verbinding. In de zomer worden zij versterkt met een driedelig treinstel. Om de omlooptijd van een uur te halen, wordt er niet gestopt in Overveen. In de ochtend worden er reizigers naar Zandvoort gebracht en wordt er leeg terug gereden. In de middag wordt er leeg naar Zandvoort gereden om de reizigers af te voeren.
 +
 +
In de [[dienstregeling 2006]] worden de extra strandtreinen van de serie 15400 in beide richtingen open gesteld voor reizigers. In de [[dienstregeling 2007]] gaat de serie 5400 het hele jaar rijden tussen Amsterdam en Zandvoort. In de zomer gaan er strandtreinen rijden vanuit Haarlem in de serie 15400.
  
  

Versie van 7 apr 2020 22:53

Haarlem is het station van Haarlem. De verkorting van het station is Hlm.

Geschiedenis

In 1972 wordt begonnen met het uitrusten van het Haarlemse emplacement met NX-beveiliging. Door de verschillende systemen die tot dat moment in gebruik zijn, is de treinbehandeling zeer tijdrovend. Tegelijkertijd wordt de beveiliging tussen Zandvoort en Amsterdam Singelgracht gemoderniseerd, Tussen 10 en 25 mei 1975 komt de nieuwe NX/CVL beveiliging in dienst en vanaf 14 december is de ATB ook indienst.[1]


Eerste station

Het eerste station van Haarlem werd op 20 september 1839 voor het eerst gebruikt. In 1842 wordt het station vervangen door een nieuw station, dat was gelegen. Op de locatie van het eerste station is tegenwoordig het Haarlemse revisiebedrijf gevestigd.


Tweede station

In 1842 wordt het tweede station van Haarlem geopend.


Derde station

Vierde station

Het derde station werd ontworpen door architect D. Margadant in de art nouveau stijl. De bouw begon in 190 en verving het derde station. Dit was te klein geworden voor de stroom reizigers. Met de bouw van het nieuwe station werd tevens gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de spoorbaan op een dijk aan te leggen, zodat overwegen konden worden vervangen door onderdoorgangen. Op 1908 werd het station in gebruik genomen.

In 1974 wordt het station op de voorlopige monumentenlijst geplaatst door de Rijksdienst voor Monumentenzorg na overleg met de NS. De plaatsing wordt ingegeven vanwege de bouwstijl.


Laad- en losplaats

Locomotiefdepot

Station Haarlem kende een locomotiefloods. Het stond in de zogenoemde sporendriehoek aan de westzijde van het station. In 1904 wordt een locomotiefloods opgeleverd met 7 sporen.


De opstelsporen 17 tot en met 21 worden vanaf 1935 gebruikt voor het opstellen van stammen Materieel'24 die op de dienst naar Zandvoort rijden.

Op worden geen diensten meer gesteld van uit het locomotiefdepot. Er zijn tot dat moment nog slechts diensten gesteld vanuit het depot.

In het depot zijn tussen en 19 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:


Spoorlijnen

Het station is gelegen aan de Oude Lijn. Tevens vormt het station het beginpunt van de spoorlijnen naar Zandvoort en naar Uitgeest.


Dienstregeling

In de zomerdienst van 1882, 1883, 1887 en 1888 rijden vier treinparen vanuit Zandvoort door naar Amsterdam, zodat er een rechtstreekse verbinding tussen Zandvoort en Amsterdam mogelijk is. Vanaf 1 juni 1889 neemt de HIJSM de treindiensten op de spoorlijn tussen Zandvoort en Haarlem over van de HZSM. In 1903 wordt de dienstregeling uitgebreid. Zo rijden er in enkele treinen doorgaande rijtuigen van en naar Duitsland. Deze worden in Amsterdam gekoppeld aan de treinen naar Berlijn of Frankfurt. In 1929 rijden voor het laatst rijtuigen van en naar Duitsland.

Als in 1935 het mogelijk is om de spoorlijn naar Zandvoort elektrisch te berijden, worden de stoomlocomotieven vervangen door het Materieel'24 in de samenstelling mBD + ABec + Cec + mCd. Dit materieel doet tot 1959 dienst op de spoorlijn in de stoptreindienst.

Op 10 juli 1944 wordt het spoorvervoer gestaakt op de spoorlijn tussen Haarlem en Zandvoort. De bovenbouw tussen Overveen en Zandvoort wordt verwijderd. Vanaf 15 augustus 1945 is er weer treinverkeer mogelijk tussen Overveen en Haarlem over enkelspoor. Vanaf 3 juni 1946 kan Zandvoort weer worden bereikt met de trein. Met Materieel'24 is er een uurdienst met Amsterdam, aangevuld met enkele spitsdiensten. In de jaren '50 wordt het oude materieel bij defecten vervangen door stroomlijnmaterieel. Vanaf 1959 worden de combinaties Materieel '24 vervangen door . In 1962 wordt Zandvoort het begin- en eindpunt voor de getrokken exprestreinen naar Maastricht, de treinen van de serie 800. De treinen worden gereden door elektrische locomotieven, voornamelijk van de serie 1200 met rijtuigen Plan E. De stoptreinen tussen Zandvoort en Amsterdam komen te vervallen met de exprestreinen. Vanaf 196 wordt het programma Strandvervoer ingevoerd. In dit programma wordt extra materieel en personeel ingezet op zomerse dagen tussen Amsterdam en Zandvoort. In 1966 worden de getrokken treinen vervangen door Materieel'54, waarbij een vierdelig treinstel naar Maastricht rijdt en een tweedelig treinstel naar Heerlen. In 1969 keren de getrokken treinen terug. Zij bestaan uit een stam van 8 rijtuigen Plan E, getrokken door locomotieven uit de serie 1100, 1200 of 1300.

Met het ingang van de dienstregeling 1970/1971 gaat de serie 900 rijden tussen Zandvoort en Heerlen. Hiermee ontstaat een halfuursdienst tussen Zandvoort en Amsterdam. De treinen bestaan in deze dienstregeling uit 4 rijtuigen, waarbij de A en RD van het type Plan E zijn en de rijtuigen B van het type Plan W zijn. Door de inzet van de getrokken treinen komen bijna alle spitstreinen tussen Zandvoort en Haarlem te vervallen. Slechts enkele vroege treinen worden gereden door treinstellen, omdat de getrokken treinen niet in Zandvoort overnachten, maar in Haarlem (3 treinen) en Amsterdam (2 treinen). In de avond rijdt trein 2367 vanuit Amsterdam met een treinstel ElD5 Materieel'40. Tot aan 1975 rijdt de serie 900 vanuit Zandvoort niet verder dan Amsterdam, zodat deze treinen met treinstellen worden uitgevoerd. Door de regelmatige halfuursdienst wordt het aantal extra treinen verminderd. De strandtreinen worden vanaf dat moment gereden door twee combinaties van twee gekoppelde treinstellen ElD4 Materieel'46. Op deze manier wordt een kwartierdienst geboden. Een jaar later zijn de rijtuigen Plan W vervangen door rijtuigen Plan E. Deze treinen worden getrokken door locomotieven van de serie 1200 en af en toe door een locomotief van de serie 1300. Iedere trein bestaat uit één of meer versterkingsrijtuigen. In de winterdienst van de dienstregeling 1971/1972 wordt treinstel Materieel'40 vervangen door 2 treinstellen Plan U. Met het ingaan van de dienstregeling 1973/1974 worden de treinstellen Plan U vervangen door . Vanaf de dienstregeling 1975/1976 gaat de serie 900 tot Eindhoven rijden met getrokken materieel. Bij mooi weer is het noodzakelijk om vanuit Amsterdam en soms vanuit Utrecht voortreinen te laten rijden. In de weekenden reden tussen 9:30 en 11:30 in de zomer zes treinen per uur per richting. Deze treinen bestonden uit zowel treinstellen als getrokken treinen. Bij hele grote drukte, zoals bij races op het circuit, reden tot wel 8 treinen per uur per richting. In 1976 rijdt trein 2367 tussen Amsterdam en Zandvoort voor het laatst. In 1977 wordt trein 2367 vervangen door trein 18854 vanuit Haarlem naar Zandvoort. Ook deze trein rijdt met treinstellen.

In de dienstregeling 1981/1982 maken de nieuwe locomotieven van de serie 1600 hun opwachting in de intercity's tussen Zandvoort en Limburg. De oude rijtuigen Plan E worden langzaamaan vervangen door nieuwe rijtuigen ICR. Hiermee keert Plan W terug in deze series als versterkingsrijtuig. In de dienstregeling 1982/1983 zijn de rijtuigen Plan E vervangen door de nieuwe rijtuigen. Ook trein 18854 rijdt niet meer. Als in mei 1983 het Materieel'46 niet meer ingezet mag worden in Noord Holland als gevolg van de opening van de Hemtunnel, moet er ander materieel worden gezocht voor het rijden van de strandtreinen. De door dit materieel gereden spitstreinen is gedeeltelijk vervangen door getrokken treinen, maar dit is in het strandvervoer niet wenselijk. De oplossing werd gevonden in de nieuwe of tot driedelige verlengde treinstellen SGM, dat vanaf dat moment bijna 40 jaar het strandvervoer zal verzorgen. De spitstreinen worden vanaf mei 1983 gereden door het Materieel'54. Dit materieel wordt ook af en toe ingezet in het strandvervoer. In 1986 gaan de nieuwe dubbeldekkers de spitstreinen rijden. Ook worden zij in het weekend ingezet in het strandvervoer. Met hun 6 rijtuigen bieden de stammen meer capaciteit dan de 8 rijtuigen Materieel'54. Al in 19 worden de stammen vervangen door in het strandvervoer. De vervanging lag in het feit dat er nauwelijks stammen DDM-1 aanwezig waren rondom Amsterdam in het weekend. Ook de rijtijden om binnen een uur heen en weer te rijden waren niet altijd haalbaar voor dit materieel.

Als gevolg van meer reizigers tussen Eindhoven en Amsterdam is het soms noodzakelijk om treinen te verlengen naar 11 of 12 rijtuigen. De meeste perrons die te klein waren voor deze lange treinen werden verlengd om zo genoeg ruimte te hebben. Het verlengen van het perron in Zandvoort was niet zonder meer mogelijk, daar het perron ingeklemd ligt tussen de overweg en het stationsgebouw. Met ingang van 6 januari 1991 gaan in de ochtend de treinen en in Haarlem keren. In de avond gebeurt dit met de treinen en . Deze treinen zullen bestaan uit 12 rijtuigen. Voor doorgaande reizigers zal er een pendeltrein gaan rijden, bestaand uit . In de loop van 1992 wordt een derde trein verlengd tot 12 rijtuigen. Deze rijdt de treinen en . In 1992 stroomt het DD-AR in. In de zomer worden zij direct ingezet in het strandvervoer. Door de kleinere stammen is dit materieel beter in staat om de rijtijden te kunnen halen. Met ingang van de dienstregeling 1995/1996 eindigen de getrokken treinen in Haarlem in plaats van Zandvoort. In plaats daarvan gaat de serie tussen Haarlem en Zandvoort rijden met de speciaal verbouwde SGM-treinstellen El2 2026 en El2 2028. Een jaar later, in de dienstregeling 1996/1997 rijden er geen extra treinen voor het strandvervoer. Na protesten van de gemeenten keren de strandtreinen in de dienstregeling 1997/1998 weer terug. Met ingang van de dienstregeling 1998/1999 zijn er ook andere tweedelige treinstellen SGM te zien op deze verbinding. In de zomer worden zij versterkt met een driedelig treinstel. Om de omlooptijd van een uur te halen, wordt er niet gestopt in Overveen. In de ochtend worden er reizigers naar Zandvoort gebracht en wordt er leeg terug gereden. In de middag wordt er leeg naar Zandvoort gereden om de reizigers af te voeren.

In de dienstregeling 2006 worden de extra strandtreinen van de serie 15400 in beide richtingen open gesteld voor reizigers. In de dienstregeling 2007 gaat de serie 5400 het hele jaar rijden tussen Amsterdam en Zandvoort. In de zomer gaan er strandtreinen rijden vanuit Haarlem in de serie 15400.


Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2020) stoppen de volgende treinseries te Haarlem:

Treinserienummer Beginpunt Eindpunt Materieel
2100 Den Haag Centraal Amsterdam Centraal VIRM
2200 Amsterdam Centraal Vlissingen VIRM
3400 Haarlem Alkmaar DDZ
4800 Amsterdam Centraal Hoorn (via Haarlem) SGMm
5400 Amsterdam Centraal Zandvoort SGMm
6300 Den Haag Centraal Haarlem SNG
15400 Haarlem Zandvoort SLT

Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2020) stoppen alle treinseries in Haarlem.

Referenties

  1. De beveiligingen bij de Nederlandse Spoorwegen - R. Ankersmit en J.G.C. van de Meene - Maandblad: Op de Rails, 48e Jaargang, Seinwezennummer - 1980 - Blz. 1-114 (1980/SW) Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321