HZSM (Haarlem-Zandvoort Spoorweg Maatschappij)

De HZSM (Haarlem-Zandvoort Spoorweg Maatschappij) was een spoorwegmaatschappij die heeft bestaan van 1880 tot 1925.

Geschiedenis

De geplande hoofdspoorlijnen waren aan het einde van de jaren '70 van de 19e eeuw bijna allemaal aangelegd. Grote delen van Nederland waren niet voorzien van spoorlijnen. Dit waren vooral gebieden in dunner bevolkte gebieden, waar de kosten van de aanleg van een spoorlijn niet opwogen tegen de te verwachte opbrengsten. In Duitsland werd vanaf 187 goedkopere en eenvoudigere spoorlijnen aangelegd, waardoor het wel interessant werd om deze delen van het land te ontsluiten met een spoorlijn. Dit trok de aandacht van de Nederlandse regering en met het aannemen van de Lokaalspoorwegwet op 9 augustus 1878 was het ook in Nederland mogelijk om lokaalspoorwegen aan te leggen. Een van de eerste spoorwegmaatschappijen die een dergelijke spoorlijn wilde aanleggen, was de HZSM (Haarlem-Zandvoort Spoorweg Maatschappij). Zij verkregen de concessie om een spoorlijn tussen Haarlem en Zandvoort aan te leggen. De spoorwegmaatschappij wordt op 29 november 1880 opgericht te Amsterdam, nadat op 20 november 1880 de oprichting bij Koninklijk Besluit was goedgekeurd. Op 3 juni 1881 wordt de spoorlijn tussen Haarlem en Zandvoort geopend. Er wordt alleen in de eerste jaren alleen in de zomermaanden gereden. Op 1 juni 1889 neemt de HIJSM de exploitatie over van de spoorwegmaatschappij, omdat de opbrengsten tegenvielen. Met deze opbrengsten konden de kosten amper worden betaald. Het gebruikte materieel wordt door de HZSM in bruikleen gegeven aan de HIJSM. In 1898 eindigt de bruikleenovereenkomst en gaat het materieel definitief over naar de HIJSM. Op 1 januari 1925 gaat ook het eigendom van de concessie en spoorbaan over naar de HIJSM, waarna de spoorwegmaatschappij onderdeel wordt van de HIJSM.

Spoorlijnen

Door de spoorwegmaatschappij is slechts een spoorlijn aangelegd, welke met name in het zomerseizoen werd bediend.

• Spoorlijn Haarlem - Zandvoort

Materieelpark

De spoorwegmaatschappij had de beschikking over een eigen materieelpark, bestaande uit stoomlocomotieven, rijtuigen en goederenwagens.

Locomotieven

Door de spoorwegmaatschappij is in totaal een serie van 4 stoomlocomotieven besteld bij de Duitse fabrikant Borsig. Drie locomotieven uit deze serie zijn in dienst gekomen bij de latere NS.

Serie	Fabrikant	In dienst	Type	Uit dienst	Nummer bij NS
1 - 4	Borsig	1881 - 1882	C	1917 - 1927	7601 - 7603

Rijtuigen

Door de spoorwegmaatschappij is in totaal een serie van 15 rijtuigen besteld bij de Duitse fabrikant Maschinenbau-AG Nürnberg. rijtuigen uit deze serie zijn in dienst gekomen bij de latere NS.

Serie	Fabrikant	In dienst	Type	Uit dienst	Nummer bij NS
	Maschinenbau-AG Nürnberg

Goederenwagens

De spoorwegmaatschappij had de beschikking over 2 gesloten goederenwagens voor het vervoer van .