FLIRT 3 (Eurobahn)

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Voor de concessie van het treinverkeer in het Teutoburger Wald-Netz wordt door Keolis onder andere multi-courante treinstellen van het type FLIRT 3 besteld bij Stadler voor het grensoverschrijdend treinverkeer naar Hengelo.

Geschiedenis

In 2001 publiceren de Zwitserse spoorwegen (SBB) een aanbesteding voor het leveren van nieuw materieel voor de Stadtbahn Zug (12 stuks) en de Regio-S-Bahn Basel (30 stuks). De treinstellen moeten vierdelig worden. In de aanbesteding zijn alleen functionele eisen opgenomen. De treinstellen voor Basel moeten ook toegelaten worden in Duitsland, omdat in dit netwerk twee lijnen, S5 en S6, over Duits grondgebied lopen. Stadler schrijft zich in voor deze aanbesteding, zonder dat er een treinstel is. In 200 wordt door Stadler deze aanbesteding gewonnen. In een periode van 20 maanden wordt door Stadler een nieuw treinstel ontwikkeld, het type FLIRT (Flinker Leichter Innovativer Regional Triebzug). Het treinstel is gebaseerd op de GTW, maar is niet voorzien van een apart ´powerpack´. Zo komt de kopvorm van de eerste generatie FLIRT overeen met dat van de GTW. Het ´powerpack´ van de GTW kent twee nadelen. De doorloop in dit ´powerpack´ wordt verstoord door de smalle gang en de trapjes om het volgende rijtuig te kunnen bereiken. Daarnaast is de maximale lengte bij één ´powerpack´ gesteld op drie rijtuigen. Bij meer rijtuigen moet er een extra ´powerpack´ worden toegevoegd. Daarnaast verstoord het de doorkijk door het treinstel, wat bijdraagt aan een verminderde sociale veiligheid. Bij de nieuwe treinstellen wordt de aandrijfmodule geplaatst boven de aangedreven einddraaistellen. Dit heeft een positieve invloed op de adhesie, wat de acceleratie van het treinstel ten goede komt. De vloer in het reizigersgedeelte kan hierdoor over de gehele lengte laag worden gehouden. Door de aandrijving in het treinstel te integreren is het mogelijk om langere treinstellen te formeren. Het eerste treinstel, de RABe 521 001, is begin juni 2004 gereed en maakt op 4 juni 2004 zijn eerste proefrit.

Het treinstel staat bekend om zijn snelle optrekken, de hoge remkracht en het lage gewicht. Deze treinstellen zijn gebouwd voor een snelheid van 160 kilometer per uur. Op basis van dit treinstel is een modulair concept ontwikkeld, waarbij vele uitvoeringen mogelijk zijn. Na dit succes in Zwitserland, worden ook treinstellen verkocht aan Algerije, Duitsland, Estland, Finland, Hongarije, Italië, Noorwegen, Polen, Tsjechië, Servië, Wit-Rusland en Zweden. De treinstellen voor Estland zijn voorzien van een dieselunit. De treinstellen voor Noorwegen en Zweden zijn gebouwd voor een snelheid van 200 kilometer per uur en hebben een ander design gekregen. In Tsjechië rijdt LEO Express met zeer luxueuze treinstellen. In 2013 kreeg het treinstel een update, zodat het treinstel weer voldoet aan de Europese eisen qua botsnormen. Het treinstel krijgt een nieuw design en voldoet beter aan de normen voor botsveiligheid. De eerste treinstellen na deze aanpassingen zijn in 2013 verkocht aan de Duitse vervoerder Meridian.


Op 6 november 2014 wint Eurobahn de aanbesteding voor een periode van 15 jaar het treinverkeer in het netwerk Teutoburger Wald-Netz. Dit omvat de spoorlijnen Bielefeld - Bad Bentheim - Hengelo (RB 61), Münster - Rheine (RB 65), Münster - Osnabrück (RB 66), Herford - Paderborn (RB 72) en Nienburg - Bielefeld (RE 78). Tegen deze gunning wordt door de Wesdtfalenbahn bezwaar getekend, wat door de rechter op 25 februari 2015 wordt bekrachtigd. Hierdoor zou de aanbesteding opnieuw moeten worden uitgevoerd, maar de Westfalenbahn trekt haar bezwaar op 30 juni 2015 in, zodat de gunning definitief aan de Eurobahn is verleend. Voor deze concessie worden 8 nieuwe treinstellen besteld bij Stadler van het type FLIRT3. Voor de inzet naar Nederland worden zij multicourant. De treinstellen worden gebouwd in de Duitse vestiging van Stadler in Pankow. De treinstellen zijn technisch gelijk aan de treinstellen die door Abellio worden ingezet tussen Arnhem en Düsseldorf. Vanwege deze technische gelijkheid hoeven de treinstellen niet een eigen toelating te verkrijgen voor het Nederlandse spoor. Door het Duitse Eisenbahn Bundesamt waren de treinstellen echter niet op tijd toegelaten, zodat de oorspronkelijke datum van inzet niet gerealiseerd kon worden. De eerste inzet zou pas medio januari 2018 plaats kunnen vinden.

Proefritten

Eind december 2017 worden er proefritten verreden met de treinstellen. Hieruit blijkt dat het omschakelen van de bovenleidingspanning in Bad Bentheim problemen oplevert. Men verwachtte de problemen voor het begin van de treindienst opgelost te hebben, maar dit bleek niet het geval te zijn.


Technische gegevens

Toelatingsgegevens spoorwegvoertuig
Typegegevens
Voertuigtype Stadler Flirt 3 (Kreolis)
Eurobahn:Hengelo – Bielefeld
Nummers spoorwegvoertuig ET 4.01 – ET4.08
Toelatings Landen Duitsland en Nederland
Voertuigcategorie (in klassieke NS notatie) Elektrisch vijfwagentreinstel (El5)
Configuratie (in klassieke NS notatie) (ABk1 - B - Bz - Bz - ABk2)
EVN / NVR en Configuratie 94 80 2429 011 – 018 (a-bak)
94 80 2829 011 – 018 (c-bak)
94 80 2829 311 – 318 (d-bak)
94 80 2829 611 – 618 (e-bak)
94 80 2429 511 – 518 (b-bak)
afkorting voertuigexploitant (AVE) D-ERB
Bouwjaar 2017
Fabrikant Stadler Pankow GmbH, D-13158 Berlin
Maximale treinsamenstelling tot (drie?) treinstellen in multiple bedrijf
Basisgegevens van het type
Lengte over de koppelingen 90.800 mm
Aantal assen / Configuratie 12 / Bo’ 2’ 2’ 2’ 2’ Bo’
Nominale wieldiameter (min./max.) ?853 / 920 mm (kopdr.) en 693 / 760 mm (jakobdr.)
Hart op hart draaistellen 16.000 mm (kopbak) 16.101 mm tussenbak)
Asafstand binnen draaistel 2500 mm (kopdr.) / 2700 mm (jakobdr.)
eigen totaal gewicht (leeg / beladen) 162.714 kg (leeg) 203.250 kg (beladen)
Aslast (leeg/beladen) 2,18 t/m (leeg) 2,72 t/m (beladen)
Tonmetergewicht (leeg)
Soort remsysteem KE-R(ep)-E-Mg
Remgewicht (leeg/beladen)
Technisch maximum snelheid 160 km/h
Infra eigenschappen
energievoorziening 1.500 V DC
15 kV AC 16,7 Hz
(25 kV AC 50 Hz)
omgrenzingsprofiel G1
kleinste boogstraal
baanvakbelastingcategorie: C2
treindetectlesystemen: geschikt voor alle detectiesystemen in NL
treinbeïnvloedingssysteem: ATB EG met VV-functionaliteit (en ATB NG), (ERTMS L2), PZB 91


FLIRT-V

De treinstellen hebben een lengte van 90,800 meter, een breedte van 2,820 meter en een hoogte van 4,120 meter. Tussen de draaistellen hebben de bakken een lengte van 17,60 meter. Het gewicht is van een treinstel is ton. De vijfdelige treinstellen hebben 24 zitplaatsen eerste klas en 242 zitplaatsen tweede klas. Er zijn klapzittingen en handgrepen. De treinstellen hebben een maximumsnelheid van 160 km/h, maar zij zijn toegelaten voor een snelheid van 140 kilometer per uur. De vloer bevindt zich op 78 centimeter hoogte. De treinstellen hebben ATB-EG, ERTMS en Indusi. De treinstellen krijgen de nummers ET 4.01 - ET4.08.


Uitvoering

De rijtuigen zijn opgebouwd uit een aluminium bodemplaat, met daarop de zijwanden en het dak gelast. In het dak zijn kabelgoten aangebracht om alle kabels weg te werken. Elk rijtuig is voorzien van twee zwenk/zwaaideuren van 1,3 meter breed. De treinstellen zijn voorzien van elektronische koersrollen. De treinstellen zijn voorzien van twee stroomafnemers, type . Deze zijn geplaatst op de mB. Onder de cabine's zijn de treinstellen geplaatst op eigen draaistellen. De overige bakken rusten op gezamenlijke draaistellen. De front- en sluitseinen zijn aan de onderzijde van het raam geplaatst. Het bovenste frontsein is boven het raam geplaatst. Tussen dit frontsein en het raam is een bestemmingsdisplay geplaatst. Onder de frontseinen zijn de crashbuffers geplaatst, met daar tussen de Scharfenberg-koppeling.

Op het dak bevinden zich de tractie- en luchtapparatuur. Hierdoor kunnen defecte delen makkelijk vervangen worden door nieuwe of gereviseerde delen. Door het plaatsen van de apparatuur op het dak, is een lage vloer verkregen in het treinstel. Hierdoor kan er makkelijker ingestapt worden door mensen die moeite hebben met een hoge instap. Elk rijtuig is voorzien van twee balkons, welke korte afstand van elkaar geplaatst zijn, zodat er snel in- en uitgestapt kan worden. Tussen de deuren zit 3 of 4 ramen, afhankelijk van de bakovergang. De koprijtuigen hebben vanaf het laatste balkon tot aan de cabine 2 ramen. Tussen deze ramen en de cabine bevindt zich een gangpad met aan weerszijden kasten met elektronica. De deuren liggen gelijk met de zijwand, zodat een glad geheel verkregen wordt aan de zijkant. Omdat de ramen uitgevoerd zijn als een raam, zorgt voor dit gladde uiterlijk. Slechts enkele ramen zijn uitgevoerd als klapraam. Dit dient als noodventilatie. De deuren worden centraal gesloten door middel van luchtdruk. De machinist kan tijdens een stop de deuren aan een zijde vrijgeven, terwijl de andere zijde gesloten blijft. De conducteur kan met een sleutel alle deuren tegelijkertijd sluiten. De cabinedeuren zijn als klapdeuren uitgevoerd met een klein venster. Naast de cabinedeur is in de cabine nog een raam te vinden, zodat de machinist ook op zij kan kijken.

Het interieur bestaat een stalen frame met daarop losse stoelen.

De besturing van het treinstel geschied door middel van een schakelpook. Door de elektrische en pneumatische verbindingen in de Scharfenbergkoppelingen kan het in treinschakeling rijden met andere treinstellen. De maximale gekoppelde lengte bedraagt hierbij rijtuigbakken. De treinstellen zijn voorzien van ATB en zijn voorbereidt om onder ETCS te kunnen rijden. De tractie-installatie is geschikt voor zowel 1.500 gelijkspanning als voor 15.000 en 25.000 volt wisselspanning van de bovenleiding.

De treinstellen zijn grijs geschilderd met groene cabines.

Voor de draaistellen is gebruik gemaakt van Jacobsdraaistellen.

Voor de primaire vering van de draaistel is gebruik gemaakt van schroefveren. De secundaire vering bestaat uit elliptisch gevormde bladveren en schroefveernesten. Het remsysteem is elektropneumatisch. Hierbij zorgen elektrische signalen voor het bedienen van de remcilinders met ingebouwde remverstellers. De remcilinders zorgen er voor dat de remschijven op de wielband worden gedrukt of er los van komen. De elektrische aansturing zorgt er voor dat de trein sneller en gelijkmatiger remt, ongeacht de lengte van de trein. Als remkraan wordt gebruik gemaakt van de schakelpook.


Inzet

De treinstellen zullen met ingang van de dienstregeling 2018 naar Hengelo door gaan rijden. Als gevolg van het niet toegelaten zijn van de treinstellen in Duitsland wordt de invoering met een maand uitgesteld tot 14 januari 2018. Op deze dag rijden de eerste treinen pas om half 12 in plaats van half 7. Als gevolg van technische problemen rijden er minder treinen. Dit wordt veroorzaakt door de omschakeling van spanning op de bovenleiding in Bad Bentheim. Op deze dag rijden slechts 8 van de 30 geplande treinen. De uitgevallen treinen worden vervangen door bussen. Op 15 januari 2018 wordt geprobeerd om de dienst opnieuw op te starten. De tweede trein van de dag valt echter al uit en ook de volgende treinen vallen uit. In de middag van 15 januari 2018 besluit Keolis om de treinen voor onbepaalde tijd te schrappen. Tussen Hengelo en Bad Bentheim worden bussen ingezet, ondanks dat er een pendeldienst gereden had kunnen worden met de paar treinstellen die wel probleemloos konden rijden. Vanaf 26 februari 2018 rijdt Keolis weer tussen Hengelo en Bielefeld na een update van de software door Stadler. Drie treinstellen blijven echter kampen met hardnekkige storingen, waardoor de geplande dienstuitvoering niet gereden kan worden. Er wordt besloten om de treindienst te knippen, zodat de reiziger in Bad Bentheim moet overstappen.

In de dienstregeling 2019 verandert er niets aan de opzet van de dienstregeling. De treinstellen blijven echter wel geplaagd door storingen, waardoor er geregeld treinen uitvallen. In de avond van 29 januari 2019 worden alle treinstellen uit dienst genomen. De oorzaak ligt in het feit dat er schade is aan een kabelverbinding voor de batterijen. Door deze schade bestaat er kans op brand. De treinstellen worden in de werkplaatsen van Münster en Hamm-Heessen onderzocht en hersteld.

In de dienstregeling 2020

In de dienstregeling 2021

In de dienstregeling 2022 Op 28 april 2022 rijdt de ET4.07 van Hengelo naar Blerick voor onderhoud. Het treinstel strand echter in Nijmegen als gevolg van problemen aan de bovenleiding bij Wijchen. Via Arnhem, Utrecht, Rotterdam, Breda en Eindhoven wordt uiteindelijk Blerick bereikt.

In de dienstregeling 2023


Onderhoud

De treinstellen worden onderhouden in de eigen werkplaats in Hamm-Heessen.


Inzet per dienstregelingsjaar


Revisie

Bijzondere uitvoeringen

Wijzigingen

Vernummeringen

Schadegevallen

Bakwisselingen

Afvoer

Sloop

Museummaterieel

Afleverdata

Nummer Afleverdatum In dienst Ter zijde Sloop(rit)
Afleverdata
ET4.01 29 maart 2017 7 december 2017
ET4.02 8 december 2017
ET4.03 8 december 2017
ET4.04 8 december 2017
ET4.05 8 december 2017
ET4.06 8 december 2017
ET4.07 8 december 2017
ET4.08 8 december 2017