Enkhuizerlijn

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

De Enkhuizerlijn is de spoorlijn tussen Zaandam en Enkhuizen en heeft een lengte van 49,8 kilometer. De spoorlijn is aangelegd als aftakking van Staatslijn K tussen Den Helder en Amsterdam. Het kilometer 0 punt ligt bij kilometer 71,2 van de Staatslijn. De opening van het eerste deel, Zaandam - Hoorn vond plaats op 20 mei 1884. Het tweede deel, Hoorn - Enkhuizen werd op 6 juni 1885 geopend. De exploitatie was in handen van de HSM.

Geschiedenis

De spoorlijn werd van staatswege aangelegd volgens de derde wet op de aanleg van spoorwegen van 10 november 1875. In Zaandam takt de spoorlijn af van de tussen 1865 en 1870 aangelegde Staatslijn K (Den Helder - Amsterdam). Op deze spoorlijn verzorgde de HSM de exploitatie in plaats van de SS. Het lag voor de hand dat de HSM ook de exploitatie op de nieuwe spoorlijn zou verzorgen, maar tijdens de aanleg van de spoorlijn werd gedacht dat de SS de exploitatie zou uitvoeren. Onder andere het station van Enkhuizen is voorzien van een gevelsteen met de letters S.S. Enkhuizen was het eindpunt van de spoorlijn geworden, omdat dit punt het dichtste bij het station Stavoren ligt. Tussen de plaatsen is de kortst mogelijke oversteek over het IJsselmeer mogelijk.


Nadat in 1936 de goederenponten kwamen te vervallen tussen Enkhuizen en Stavoren, verviel de lijn in een kwijnend bestaan. Alleen in Hoorn was de spoorlijn echt in de plaats aanwezig. De spoorlijn kreeg de status van secundaire lijn in plaats van hoofdlijn. In de jaren '60 begon het vervoer aan te trekken, omdat de plaatsen Hoorn en Purmerend flink groeiden qua inwoners. Tussen Hoorn en Amsterdam was de groei het grootst voor het aantal reizigers. Het materieel dat ingezet werd in deze periode zijn de oude dieseltreinstellen uit het begin van de jaren '40 en de nieuwe treinstellen Plan U. Zij reden hierbij een uurdienst. In de ochtendspits werd ieder half uur gereden en in de avondspits reden extra treinen naar Hoorn en naar Purmerend. In 1967 kwam daar nog een extra trein bij van en naar Hoorn. Met ingang van de winterdienst 1968 gaat er overdag en op zondagavond een extra uurdienst rijden tussen Purmerend en Amsterdam.


Aanleg

Beveiliging



Wijzigingen

Stations

Zaandam


Zaandam Kogerveld


Oostzaan


Purmerend Weidevenne


Purmerend


Purmerend Overwhere


Kwadijk


Middelie


Oosthuizen


Avenhorn


Hoorn


Hoorn Kersenboogerd


Hoogkarspel


Bovenkarspel-Grootebroek


Bovenkarspel Flora


Enkhuizen



Aansluitingen

Ingebruikname

Dienstregeling

Opening

Op 20 mei 1884 werd het gedeelte Zaandam - Hoorn geopend. Het deel tussen Hoorn en Enkhuizen werd op 6 juni 1885 geopend.