Enkhuizen

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Enkhuizen is de naam van het station van de gelijknamige plaats in Noord Holland. De verkorting van het station is Ekz.

Geschiedenis

Tijdens de bouw van het station ging men er van uit dat de spoorlijn Zaandam - Enkhuizen door de SS (Staatsspoorwegen) geëxploiteerd zou worden. De gevelsteen van het station is daarom voorzien van de letters S.S. Enkhuizen was het eindpunt van de spoorlijn geworden, omdat dit punt het dichtste bij het station Stavoren ligt. Tussen de plaatsen is de kortst mogelijke oversteek over het IJsselmeer mogelijk.

Op 5 juni 1885 is het station in gebruik genomen. Het station was echter nog niet volledig afgebouwd. Pas op 1886 werd het station opgeleverd.


Op 14 mei 1974 wordt het station aangesloten op de VCVL beveiliging van Hoorn. Tegelijkertijd worden de niet gebruikte zijsporen opgebroken. In mei 1993 werd de VCVL beveiliging omgebouwd tot een op afstand gestuurde NX beveiliging (CVL).


Laad- en losplaats

In 1974 wordt het goederenemplacement grotendeels opgebroken. In 199 wordt het emplacement van Enkhuizen uitgebreid met opstelsporen. In 200 vindt uitbreiding plaats met sporen, zodat er in totaal 5 opstelsporen zijn. Hiermee komen de leeg materieel ritten tussen Hoorn en Enkhuizen te vervallen.


Locomotievendepot

Station Enkhuizen kende een locomotievenloods. De bouw van de loods begon in 1885. Dit is een halfronde locomotievenloods met 7 sporen, opgetrokken uit steen. Het dak heeft houten kapspanten, met elk een eigen zadeldak. De loods heeft een diepte van 17 meter. Aan de linkerzijde van de loods zijn in een lage aanbouw de smederij en dienstlokalen ondergebracht. De sporen zijn te bereiken via een draaischijf met een lengte van 13,5 meter. De loods werd geopend op 1 mei 1886. Naast de loods wordt een ronde, stenen watertoren gebouwd met twee reservoirs. Deze worden gevuld met behulp van waterwagens. Om de locomotieven van kolen te voorzien, wordt er in 1888 een kolenpark aangelegd. In 1891 worden de sporen op de draaischijf verlengd tot 14 meter. In 1907 wordt de draaischijf vervangen door een grotere draaischijf. Deze heeft een lengte van 16,14 meter. In 1908 wordt zelfs een tweede kolenpark aangelegd. Deze komt ten westen van de locomotievenloods. Ter vervanging van de oude watertoren werd in 1922 een nieuw reservoirgebouw in gebruik genomen aan de noordzijde van het emplacement. Het reservoir was hoog geplaatst met een houten ommanteling op een ijzeren stelling.

De watertoren wordt in 1933 gesloopt. In 1936 worden de kolenparken en de locomotievenloods gesloopt. De draaischijf en het reservoirgebouw worden rond 1957 gesloopt.

In het depot zijn tussen 1886 en 1934 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:

  • HIJSM serie 136 - 143, 160 - 183 en 194 - 204;
  • HIJSM serie 40 - 41;
  • HIJSM serie 36 - 39;
  • HIJSM serie 43 - 60, 63 - 70 (NS 800);
  • 1600


Mutaties


Locomlopen

Na de opening van het depot in 1886 zijn er 5 locomotieven in het depot gehuisvest voor de diensten. Rond de eeuwwisseling wordt dit aantal verhoogd tot 6 stuks. Dit waren locomotieven uit de HIJSM serie 136 - 143, 160 - 183 en 194 - 204. Een aantal jaren later werden de beide locomotieven uit de serie 40 - 41 in Enkhuizen gehuisvest. Deze blijven hier tot 1893. De twee locomotieven worden vervangen door twee locomotieven uit de serie 36 - 39. Rond de eeuwwisseling worden locomotieven uit de serie HIJSM 43 - 60, 63 - 70 in het depot gehuisvest. Op 7 oktober 1934 worden geen diensten meer gesteld van uit het locomotiefdepot. Er zijn tot dat moment nog slechts diensten gesteld vanuit het depot.


Spoorlijnen

Het station is gelegen aan de Enkhuizerlijn.


Dienstregeling

Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2024) stoppen de volgende treinseries te Enkhuizen:

Treinserienummer Beginpunt Eindpunt Materieel
2900 Enkhuizen Maastricht VIRM
3900 Enkhuizen Heerlen VIRM
4500 Enkhuizen Amsterdam Centraal VIRM

Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2024) stoppen alle treinen in Enkhuizen.


Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

  • Locomotiefloodsen en tractieterreinen in Nederland 1839 - 1958 - H. Waldorp, J.G.C. van der Meene - Uitgeverij Schuyt & Co, 1992 ISBN 90-6097-323-2
  • Stoom bij NS in de jaren dertig | Nederlandse stoomlocomotieven door Britse fotografen geportretteerd - H. van Poll - Uitgave: WBOOKS, 2021 ISBN: 978 94 625 8437 2