Blokstelsel

Na een aantal (bijna) ongelukken, waarbij treinen tegen elkaar aan reden, wordt door de NRS (Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij) in 1869 het blokstelsel ingevoerd. Hierbij is het essentieel dat er communicatie is tussen de wachters tussen het begin van het blok en aan het eind van het blok. Door de NRS werd hiervoor apparatuur van Spagnoletti gebruikt volgens het Engelse systeem op de belangrijkste dubbelsporige baanvakken. Op de overige baanvakken bleef de NRS gebruik maken van het telegrafische blokstelsel met morsecode. Ook de SS (Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen) voerde vanaf 1869 het systeem met de Morse-telegraaf in. Door de overheid werd het gebruik van het blokstelsel verplicht gesteld in 1875. Hierop moest de HIJSM (Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij) de beveiliging moderniseren en mocht het geen gebruik meer maken van het tijdsintervalsysteem. Op enkelsporige baanvakken werd de Morse-telegraaf ingevoerd, terwijl op dubbelsporige baanvakken een bloksysteem van Siemens & Halske werd ingevoerd. Dit systeem had als voordeel ten opzichte van het Engelse systeem dat het mechanisch aan de seinhandels kan worden gekoppeld. De handels kunnen pas op veilig worden gezet als er ontblokt was. Deze apparatuur werd in 1876 voor het eerst in gebruik genomen. In 1882 wordt dit systeem van Siemens en Halske voor het eerst gebruikt op de Spoorlijn Nijmegen - Arnhem. Na 1890 voert de SS het systeem ook in op de lijnen die van de NRS zijn overgenomen.

Er zijn diverse soorten blokstelsels voor enkelspoor en voor dubbelspoor:

Voor het enkelspoor zijn de stelsels A, B en C:

1. Blokstelsel A. Gesloten blokstelsel zonder blokposten op de vrije baan. Meest toegepast gesloten blokstelsel
2. Blokstelsel B. Gesloten blokstelsel met blokposten op de vrije baan.
3. Blokstelsel C. Open blokstelsel met blokposten op de vrije baan

Voor het dubbel spoor zijn er de stelsels I, II en III:

1. Blokstelsel I. Open blokstelsel met maar een venster op elke post. Meest eenvoudigste blokstelsel. Dit stelsel werd ook gebruikt als stationsblok tussen posten op een emplacement van spoor naar spoor. Voor elke richting, ook al was het over hetzelfde spoor, een eigen venster.
2. Blokstelsel II. Open blokstelsel. Ingevoerd in 1890. Dit werd veel gebruikt door de H.S.M. en de Staats Spoorwegen en werd later door de Staats Spoorwegen vervangen door blokstelsel III. Blokstelsel II was betrouwbaarder dan blokstelsel I (op de vrije baan).
3. Blokstelsel III. Gesloten blokstelsel. Volgende post geeft toestemming voor doorrijden. Ingevoerd door de Staats Spoorwegen in 1903.