Apeldoorn

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Apeldoorn is een van de stations van Apeldoorn. Het is het grootste station van de stad. De verkorting van het station is Apd.

Geschiedenis

Aan het eind van de jaren '40 is het emplacement van het station verbeterd. Vanwege geldgebrek wordt de westelijke helft van het emplacement niet aangepast. Dit gebeurt een aantal jaren later dan toch. De elektrificatie van het spoor tot aan Enschede is hier debet aan. Over het Apeldoorns kanaal wordt een nieuwe ophaalbrug aangelegd. De sporen tussen het kanaal en het station worden rechtgetrokken, zodat de treinen zonder bogen aan het perron kunnen komen. Daarnaast kunnen vele wissels worden opgebroken. Dit is ook mogelijk omdat het vervoer van reizigers tussen Apeldoorn en Dieren wordt opgeheven. De treinen die afkomstig zijn uit de richting van Dieren kunnen dan aankomen op de goederensporen.


Tussen 20 juli 2023 en 7 augustus 2023 zijn een aantal sporen opgebroken. Spoor BC, in het verlengde van spoor 1, en kopspoor 112 aan de westzijde worden opgebroken. Hiermee ontstaat ruimte om de boog wijder te kunnen maken, zodat treinen er voortaan met 80 kilometer per uur door kunnen rijden in plaats van 60. Om voor Arriva een mogelijkheid open te houden voor het keren van haar treinen worden de sporen 2 en 3 gewijzigd tot kopsporen, waarbij het voormalige middenspoor 2 ook aan het perron komt te liggen. Om dit mogelijk te maken wordt spoor 3 ingekort. Bij deze sanering worden 12 van de 36 wissels verwijderd en worden er 8 vervangen. Vier nieuwe wissels zullen worden geplaatst. Tevens is spoor 5 opgebroken, zodat alleen spoor 6 nog te gebruiken is voor goederentreinen om door te kunnen rijden. Aan de oostzijde van het station wordt kopspoor 105 opgebroken.


Locomotievendepot

Station Apeldoorn kende een locomotievenloods. De loods bevindt zich ten zuidoosten van het station en is gebouwd door de .


Op 4 oktober 1936 worden geen diensten meer gesteld van uit het locomotievendepot. Er zijn tot dat moment nog slechts diensten gesteld vanuit het depot.

In het depot zijn tussen en 1936 de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:

  • 800;
  • 1300;
  • 2900;
  • 3100;
  • 5400;
  • 5500;
  • 7000;
  • 7100;
  • 7300;
  • 7400;
  • 8500


Mutaties

Op 26 maart 1922 arriveert een locomotief van de serie 2900 in het depot. Deze is afkomstig uit . In maart 1924 arriveren de 1014, 1018 en 1027 in het depot. Zij zijn afkomstig uit . Zij vervangen de vier locomotieven van de serie 800. Zij worden naar overgeplaatst. In 1926 arriveren de zes locomotieven van de series 7300 en 7400 in Apeldoorn vanuit Zwolle. In 192 arriveert een locomotief van de serie 7000 in Apeldoorn uit . In 192 wordt een 1300 in Apeldoorn gestationeerd, welke afkomstig is uit . In 1932 worden de nog aanwezige locomotieven van de serie 3100 vervangen door locomotieven van de serie 2900. In 1935 komen de locomotieven 5510 en 55 in het depot vanuit . Met de sluiting van het depot in 1936 verhuizen de locomotieven naar .


Locomlopen

In de omloop per 26 september 1921 zijn er vier locomotieven van de serie 800 ingedeeld in de D-omloop. Zij rijden de treinen 519, 525 en 507 naar Zwolle via de spoorlijn naar Hattem. Met trein 530 wordt terug naar Apeldoorn gereden. In de E-omloop is locomotief 3105 actief onder het oude HSM-nummer 87. Deze rijdt het goederentreinpaar 4991/4992 tot en vanaf Epe. Vanaf 1 juni 1924 worden motorrijtuigen van de serie OmBC 1901 - 1910 ingezet tussen Zwolle en Apeldoorn, wat een vermindering van het aantal diensten betekende tussen de beide plaatsen. Twee locomotieven van Apeldoorn van de serie 7100 rijden twee slagen in de reizigersdienst. Een 3100 wordt gebruikt voor de goederentrein naar Epe, terwijl een 7100 de bediening van Vaassen op zich neemt en het rangeerwerk in Apeldoorn. In 1926 is in de B-omloop diensten opgenomen voor de locomotieven van de series 7300 en 7400. Daarnaast is een dienst opgenomen voor een locomotief van de serie 7000, die met de treinen 512/521 van Zwolle naar Dieren en weer terug reed. In de winterdienstregeling van 1929 rijden er 6 slagen met stoomlocomotieven tussen Apeldoorn en Zwolle. Op zon- en feestdagen worden enkele treinen die op overige dagen met motorrijtuigen rijdt, vervangen door stoomlocomotieven. De goederendienst naar Epe wordt met een 1300 of 7100 uitgevoerd. In de F-omloop is een facultatieve dienst opgenomen voor een 7100 voor de bediening van losplaats Het Loo.

In 1935 komen twee locomotieven van de serie 5500 te rijden in de -omloop. In de omloop zijn de reizigers- en goederentreinen opgenomen tussen Apeldoorn en Zwolle. Een enkele maal is een 5500 vervangen door een 5400.


Spoorlijnen

Het station ligt aan de Oosterspoorweg en is het beginpunt van de spoorlijn naar Deventer en de spoorlijn naar Hattem. Apeldoorn is daarnaast het eindpunt van de spoorlijn uit Dieren.


Dienstregeling

Vanaf oktober 1951, het begin van de winterdienstregeling, worden de getrokken snel- en exprestreinen vervangen door de nieuwe treinstellen Materieel'46. Door gebruik te maken van treinstellen kan de samenstelling beter worden aangepast aan de behoefte. Daarnaast wordt een treinstel afgekoppeld om als stoptrein tussen Deventer en Almelo te rijden.

Vanaf 196 worden deze stoptreinen doorgetrokken naar Apeldoorn. Met ingang van de zomerdienstregeling 1969 gaat de stoptrein van Enschede naar Apeldoorn doorrijden naar Amsterdam. In het kader van Spoorslag '70 gaat elk half uur een intercity rijden tussen Amsterdam en Enschede enerzijds en Rotterdam/Den Haag anderzijds. Het treindeel voor Den Haag reed daarbij tussen Enschede en Deventer als stoptrein. Hiermee kwam de aparte stoptrein tussen Enschede en Apeldoorn te vervallen. In de dienstregeling 2006 wordt de stoptrein doorgetrokken naar Apeldoorn en gaat in de spitsen twee keer per uur rijden. In de dienstregeling 2009 gaan de stoptreinen de hele dag twee keer per uur rijden en wordt de eindbestemming Enschede, ook in het weekend. Met het ingaan van het wijzigingsblad van september 2016 rijdt de serie 7000 niet meer op zaterdag tussen Almelo en Enschede. Vanaf de dienstregeling 2017 gaat de treinserie 7000 in het weekend een uurdienst gaan rijden. Doordeweeks rijdt de serie alleen in de spits door naar Enschede.


Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2024) stoppen de volgende treinseries te Apeldoorn:

Treinserienummer Beginpunt Eindpunt Materieel
140 Berlijn Amsterdam Centraal Locomotief Baureihe 193 + DB IC rijtuigen
240 Berlijn Amsterdam Centraal Locomotief Baureihe 193 + DB IC rijtuigen
1600 Schiphol Enschede ICMm/DDZ
1700 Den Haag Centraal Enschede ICMm/DDZ
7000 Apeldoorn Almelo/(Enschede) SNG
17800 Apeldoorn Zutphen GTW (Arriva)


Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2023) stoppen alle treinseries te Apeldoorn.


Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

  • Stoom tussen Apeldoorn en Hattemerbroek (- Zwolle) Dienstuitvoering 1921 - 1955 - P. Henken - Maandblad: Railmagazine, 44e Jaargang - november 2022 nummer 399 Blz: 48-55 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489