Amsterdam Zuid

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Amsterdam Zuid is een van de stations in Amsterdam. Dit station wordt ook bediend door de metro's van het GVB. De verkorting van dit station is Asdz.

Geschiedenis

Ten tijde van de aanleg van de Schiphollijn is er een station gepland nabij de Minervalaan. Het station wordt daarom steevast Station Minervalaan genoemd. Dit station wordt gebouwd op de plaats waar begin 20e eeuw het Zuiderstation is gepland, dat als tweede grote station in Amsterdam moet fungeren. In eerste instantie komt er een gelegenheid voor de kaartverkoop in de tunnel en een perron met overkapping. Voor het personeel worden een aantal dienstruimten gebouwd. Mocht het nodig zijn, dan kan er een tweede perron worden gebouwd. De perrons zijn bereikbaar via een tunnel onder de rijbanen van Rijksweg 10. Liften en (rol)trappen naar boven leiden naar het perron. De bouw van het station begin in 197. Langs het perron worden twee sporen aangelegd. Bij het station wordt een emplacement van drie sporen aangelegd. Hier kan werkmaterieel worden gestald dat niet nodig is tijdens de aanleg. Dit emplacement komt in december 1978 in dienst. Naast werkmaterieel wordt het reserve treinstel voor de dienst tussen Schiphol en Amsterdam Zuid gestald. Aan de Strawinskylaan komt een voorplein waar de trams en bussen van het GVB een plek krijgen.


In 2006 wordt een tweede perron in gebruik genomen, welke een kopie is van het eerste perron. Tegelijkertijd wordt het eerste perron verlengd. Beide perrons hebben een lengte van 340 meter.


In 200 wordt aan de zijde van Schiphol een keerspoor aangelegd.

In 2014 vinden er gesprekken plaats om de Minervapassage te verbeteren en een nieuwe, de Brittenpassage, aan te leggen.

In augustus 2016 worden de vier perronsporen aangesloten op de nieuwe sporen van de viersporig spoorlijn tussen Duivendrecht Aansluiting en Riekerpolder Aansluiting. Hiermee komt een einde aan het samenvoegen van twee sporen tot een spoor in de richting van Schiphol en Duivendrecht.

Op 19 april 2018 wordt bekend gemaakt dat het station zal worden voorzien van een tweede passage (Brittenpassage) en de huidige (Minervapassage) zal worden verbreed. In deze passages komen winkels en andere voorzieningen. De bestaande stationshal wordt flink uitgebreid. De nieuwe stationshal is ontworpen door Zuidplus, een consortium van Heijmans, Fluor en Hochtief. Als eerste wordt de Brittenpassage aangelegd. Na het in gebruik nemen van deze passage zal de Minervapassage worden verbreed. Daarnaast wordt er mogelijk een derde perron aangelegd. Dit zou ten zuiden van de bestaande sporen worden aangelegd, waar nu nog de A10 ligt. De aanleg van de sporen is mogelijk omdat de sporen van de snelweg in een tunnel zullen worden gelegd. In de richting van het station Amsterdam RAI zullen opstelsporen worden aangelegd. Het is de bedoeling om internationale treinen (Benelux, Thalys, IC Direct) vanaf dit perron te laten vertrekken. De werkzaamheden zullen naar verwachting in 2029 afgerond zijn. In mei 2019 wordt begonnen met de werkzaamheden in het kader van de ondertunneling van de snelweg A10 en het uitbreiden van het aantal sporen rondom Amsterdam Zuid. De werkzaamheden houden onder andere in dat er een fundering wordt gelegd voor de tweede passage bij Amsterdam Zuid. In het Pinksterweekend van 2019 is er gewerkt aan de verbreding van de Vivalditunnel. Hier zijn betonnen palen voor de fundering geplaatst. In juni 2019 wordt het werk gedeeltelijk stilgelegd, omdat de bouwcombinatie het werk niet voor het afgesproken bedrag van 990 miljoen euro kunnen uitvoeren. Het bedrijf eiste een bedrag van 500 à 1.000 miljoen euro meer voor het werk. Bemiddeling mocht echter niet baten, zodat er een commissie werd ingesteld om te onderzoeken hoe het werk dan wel uitgevoerd kan worden. In het weekend van 1, 2 en 3 november 2019 is de betonconstructie voor de Brittenpassage ingeschoven. Oorspronkelijk zou dit tijdens het Pinksterweekend van 2019 gebeuren, maar door vertraging is het inschuiven uitgesteld. Dit ingeschoven dakdeel draagt de sporen 2 en 3. De commissie maakte haar conclusies in maart 2020 bekend en adviseerde om het project wel door te laten gaan, maar op te knippen in kleinere projecten. Hierdoor blijft het project beter beheersbaar. Er moet wel een nieuwe aanbestedingsprocedure worden gevoerd. De eerste aanbesteding is de nieuwe terminal rondom het station Amsterdam Zuid. Dit zijn onder andere de Brittenpassage aan de westzijde onder het station van Amsterdam Zuid. Deze aanbesteding wordt op 27 oktober 2020 gepubliceerd. Er moeten 4 van de 7 dakdelen geplaatst worden. Na oplevering moet de passage gebruikt kunnen worden door fietsers en voetgangers. Het tweede deel van de aanbesteding omvat de aanleg van de Minervapassage en het verbreden van de perrons. In 2021 is het dakdeel onder spoor 4 en het eerste metrospoor geschoven. Tussen 22 juli 2022 en 3 augustus 2022 wordt het vierde deel van de dakdelen geplaatst. Hiervoor moeten de sporen 1 en 2 buiten dienst worden gesteld. De fundering voor spoor 1 en de nieuwe sporen 5 en 6 wordt eveneens gelegd. De overige dakdelen zullen elders worden gebouwd en in het Hemelvaartweekend van 18 tot en met 21 mei 2023 worden ingeschoven. In november 2022 zijn ten westen van het station overloopwissels geplaatst tussen de binnen- en buitensporen. Hiermee kunnen treinen die van de sporen 2 en 3 vertrekken, gebruik maken van de buitensporen richting Schiphol. Deze overloopwissels zijn geplaatst op de plaats waar ook de aansluiting naar het keerspoor is aangelegd. Deze wissels zijn verplaatst in richting. In deze periode werden tegelijkertijd funderingspalen voor de roltrappen van de Brittenpassage geboord. Tussen 5 en 14 augustus 2023 zijn twee dakdelen van de Brittenpassage ingeschoven en op de funderingen geplaatst. Een dakdeel draagt de rijstroken van de A10, terwijl het andere dakdeel spoor 1 en het perron van spoor 1 en 2 draagt. De dakdelen zijn voorbereid op de aanleg van een derde perron, dat formeel nog niet in opdracht is gegeven. In 2024 zullen de dakdelen voor de metrosporen worden ingeschoven, waarmee het mogelijk is om de Brittenpassage te ontgraven.


Spoorlijnen

Het station is gelegen aan de Schiphollijn, kilometerpunt 12.


Dienstregeling

Vanaf 20 december 1978 rijden er treinen in een pendeldienst van 20 minuten tussen Amsterdam Zuid en Schiphol. Om deze pendelritten te kunnen rijden, zijn er 4 aangepaste treinstellen Plan V voor handen. Voor de rijdende dienst zijn er steeds 2 treinstellen nodig die ieder op een eigen spoor rijden. Deze dienstregeling houdt stand tot mei 1981. Vanaf dat moment is de Schiphollijn tot Leiden in gebruik.


Stoppende treinen

In de huidige dienstregeling (2024) stoppen de volgende treinseries te Amsterdam Zuid:

Treinserienummer Beginpunt Eindpunt Materieel
700 Den Haag Centraal Groningen ICMm/VIRM
1600 Schiphol Enschede ICMm/VIRM
1800 Den Haag Centraal Leeuwarden VIRM
2400 Dordrecht Lelystad VIRM
3100 Schiphol Nijmegen VIRM
3500 Schiphol Heerlen VIRM
3700 Dordrecht Venlo VIRM
4300 Lelystad Hoofddorp SLT
5700 Utrecht Centraal Hoofddorp (via Weesp) SLT
11600 Schiphol Amersfoort Schothorst ICMm

Passerende treinen

In de huidige dienstregeling (2024) stoppen alle treinen in Amsterdam Zuid.


Bronnen, Referenties en/of Voetnoten

  • Plan V in een eilandbedrijf Via het Jollepad naar een geïsoleerde Schiphollijn - W. Hoekema - Maandblad: Railmagazine, 43e Jaargang - april 2021 nummer 383 Blz: 56-61 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489
  • Spoorwegen in en om Amsterdam: Amsterdam Centraal - J.M. ten Broek - Maandblad: Op de Rails, 91e Jaargang - mei 2023 Blz: 240-247 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321
  • Spoorwegen in en om Amsterdam: Amsterdam Centraal - J.M. ten Broek - Maandblad: Op de Rails, 91e Jaargang - juli 2023 Blz: 334-341 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321