Amsterdam Weesperpoort

Amsterdam Weesperpoort was een van de stations in Amsterdam. De verkorting van het station was Asp.

Geschiedenis

Door de NRS (Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij) werd in 18 begonnen met de aanleg van een spoorlijn van Amsterdam naar Utrecht. Voor de bouw van het station in Amsterdam werd een locatie gekozen buiten de Weesperpoort. Bij de Singelgracht wordt een geschikte locatie gevonden. Door architect werd een stationsgebouw ontworpen, waarvan de bouw begon op . Het gebouw loopt evenwijdig met de sporen. Het station is op 28 december 1843 in gebruik genomen. Rond 1850 is het emplacement vergroot voor het toegenomen treinverkeer. Ook het stationsgebouw werd vergroot. De perrons krijgen een gietijzeren overkapping naar Brits ontwerp. In 1881 wordt op het stationsplein een stationsgebouw voor de Gooische Tramweg-Maatschappij (GoTM) gebouwd, waar de tram naar Muiderberg en Laren vertrok.

In 1932 werd begonnen met de Spoorwegwerken Oost. Deze hadden als doel om de spoorlijn tussen Amsterdam Centraal en Duivendrecht te verhogen en op dijklichamen aan te leggen. Hierdoor zouden de verbindingen in de stad Amsterdam aanzienlijk verbeteren. De nieuwe wijken in het oosten van de stad konden zo beter aangesloten worden op het tram- en busnetwerk van het Gemeentelijk Vervoer Bedrijf Amsterdam. Het voordeel van het ophogen van de spoorlijn, was dat de vele overwegen gesloten konden worden en dat trams niet meer op de trein hoefden te wachten. De overwegen werden vervangen door viaducten. Op 15 oktober 1939 kwam een groot deel van deze werken in dienst. Hieronder was ook het door architect Schelling ontworpen station Amsterdam Amstel. Dit station vervangt het station Weesperpoort qua functie in dit deel van Amsterdam. Het Weesperpoort station wordt daarop gesloten. Treinen vanuit Utrecht kunnen na Amsterdam Amstel rechtsaf rijden in de richting van Amsterdam Muiderpoort.

In 1938 wordt het station voorzien van bovenleiding, ondanks de naderende sluiting van het station. Dit is noodzakelijk omdat het Middennet voorzien zal worden van bovenleiding en het station nog volop in gebruik is voor treinen in de richting van Amsterdam CS en Utrecht.

Nadat op 14 oktober 1939 de laatste trein heeft gereden, wordt het station op 15 oktober 1939 gesloten. Kort daarop beginnen de sloopwerkzaamheden waarbij alle gebouwen worden gesloopt.

Laad- en losplaats

Aan de westzijde van het station wordt in 18 een goederenloods gebouwd.

Locomotievendepot

Station Weesperpoort kende een locomotievenloods met draaischijf. De draaischijf was nodig om de locomotieven te kunnen draaien. Rond 1900 wordt de oude draaischijf vervangen door de oude draaischijf uit Vlissingen Haven, welke verlengd was van 13,5 meter naar 15 meter. In 1905 gaat de draaischijf naar Simpelveld.

Op worden geen diensten meer gesteld van uit het locomotievendepot. Er zijn tot dat moment nog slechts diensten gesteld vanuit het depot.

In wordt de locomotievenloods gesloopt.

Mutaties

Op 11 september 1911 wordt de nieuwe SS 731 in dienst gesteld in het depot. In de zomer van 1912 verhuist de SS 731 naar het depot van Groningen.

De na de sluiting van het station nog aanwezige locomotieven van de serie 8100 verhuizen naar het depot van Amsterdam Rietlanden.

Locomlopen

In 1921 zijn er diensten in omloopgroep . In deze groep rijden locomotieven van de serie 8100. Deze rijden konvooien naar het Centraal Station en de Rietlanden en Westerdoksdijk. Daarnaast behoort het rangeren aan de Doklaan en Ertskade tot het takenpakket. In 1925 zijn er twee diensten in omloopgroep . In deze groep rijden 2 locomotieven van de serie 8500. Deze rijden konvooien naar het Centraal Station en de Westerdoksdijk.

In het depot zijn tussen en de volgende series stoomlocomotieven in het depot gehuisvest:

• SS 700
• 600;
• 3400;
• 8100;
• 8500

Spoorlijnen

Het station was gelegen aan de Rhijnspoorlijn.

Dienstregeling

In 1880 wordt er een verbindingsbaan aangelegd vanaf het station naar de Oosterspoorweg van de HSM. Deze verbindingsboog gaat naar het station Amsterdam Westerdok. In 1889 is er verbinding mogelijk met het nieuwe Amsterdam Centraal. De treinen vanaf dit station naar Utrecht moeten kopmaken in het Weesperpoort-station

Op 14 oktober 1939 vertrekt de laatste trein uit het Weesperpoortstation.

Bronnen, Referenties en/of Voetnoten Stoomlocomotieven serie NS 8500 - P. Henken - Maandblad: Railmagazine, 44e Jaargang - januari/februari 2022 nummer 391 Blz: 56-58 Uitgave: Uquilair ISSN: 0926-3489 Spoorwegen in en om Amsterdam: Amsterdam Centraal - J.M. ten Broek - Maandblad: Op de Rails, 91e Jaargang - april 2023 Blz: 181-188 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321 Spoorwegen in en om Amsterdam: Amsterdam Centraal - J.M. ten Broek - Maandblad: Op de Rails, 91e Jaargang - mei 2023 Blz: 240-247 Uitgave: NVBS ISSN: 0030-3321