1000 - Elektrische locomotieven serie 1000

Uit Somda RailWiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

In 1948 kwamen de eerste elektrische locomotieven van de NS op de baan. In de jaren daarvoor waren enkele locomotieven van de SNCF en LMS in Nederlande geweest om ervaringen mee op te doen.

Geschiedenis

Technische gegevens

De locomotieven hebben een lengte van 16,22 meter en een gewicht van 100 ton. De maximale trekkracht bedraagt 18 ton. De drijfwielen hebben een diameter van 1,55 meter en de loopwielen 1,1 meter bij een as opstelling 1A Bo A1, waarbij er per aangedreven as, 2 tractiemotoren beschikbaar zijn. De motoren hebben een vermogen van 3.800 pk, wat hen een maximum snelheid toestond van 135 km/u.

De 1001 - 1003 werden gebouwd door het Zwitserse SLM te Winterthur en de 1004 - 1010 werden door Werkspoor gebouwd. De onderstellen werden in Amsterdam gebouwd en de afbouw vond plaats in Utrecht. Het onderstel van de 1004 werd op 8 maart 1948 van Amsterdam naar Utrecht gebracht door stoomlocomotief . De elektrische installatie werd door Oerlikon te Zurich vervaardigd voor alle locomotieven. De tractiemotoren werden door Heemaf Hengelo en Smit Slikkerveer geleverd.


Uitvoering

Inzet

Het is de bedoeling dat de eerste locomotief met ingang van de zomerdienstregeling op 9 mei 1948 in dienst komt. Er zullen dan twee diensten in de omloop zijn voor de nieuwe locomotieven. Zij zullen de sneltreinen Eindhoven - Amsterdam (slechts tot Utrecht, omdat er geen elektrische treinen tussen Utrecht en Amsterdam kunnen rijden), Utrecht - Den Haag SS en Rotterdam Maas - Arnhem. Ook enkele post- en goederentreinen stonden op het programma. Als eerste locomotief komt de 1001 op 26 april 1948 al in dienst. In de periode tussen 26 april en 8 mei rijdt de locomotief treinen vanuit Utrecht naar Den Haag SS, Eindhoven en Rotterdam Maas. Op 12 mei 1948 komt de 1002 in dienst. Op 24 juni komt de 1003 in dienst. Er is nu een reserve locomotief beschikbaar voor de twee diensten. Op 3 oktober 1948 gaat de winterdienstregeling in en worden de treinen voorzien van een stoomverwarmingswagen uit de serie 158951 - 158960. De treinen tussen Eindhoven en Amsterdam worden nu over het gehele traject elektrisch gereden. Met de aflevering van de 1005 in november 1948 wordt begin december een derde dienst aan de omloop toegevoegd. De 1004 komt in december 1948 in dienst.


Onderhoud

Bij de aflevering van de locomotieven zijn zij in onderhoud bij de dieselloods in Utrecht. Tussen het station Utrecht CS en de dieselloods zorgt een stoomlocomotief voor de overbrenging. Op 3 oktober 1948 worden de drie afgeleverde locomotieven overgeplaatst naar Amsterdam Zaanstraat voor hun onderhoud.


Revisie

Bijzondere uitvoeringen

Wijzigingen

Huisstijl

Nummer Groen in Blauw uit Nummer Groen in Blauw uit
1001 1006
1002 1007
1003 1008
1004 1009
1005 1010 1957


Vernummeringen

Schadegevallen

  • Op 4 juni 1961 kwam de 1006 ter hoogte van de brug over het Wilhelminakanaal bij Tilburg in botsing met de 1156. De 1006 was onderweg met trein van naar . De 1156 was onderweg met trein van naar . Gezien de opgelopen schade en het schadebedrag werd besloten om de locomotief te slopen. Dit gebeurde in 1961 op het terrein van de Hoofdwerkplaats Tilburg.


Afvoer

Als gevolg van het ongeval te Tilburg werd de 1006 als eerste afgevoerd voor sloop. De 1002 werd in maart 1972 als gevolg van slechte rijweerstanden afgevoerd. De locomotief werd bestempeld als onderdelenleverancier voor de resterende locomotieven. In september 1975 werd deze locomotief gesloopt.


Op 12 december 1981 werd een afscheidsrit gehouden. Deze was georganiseerd door de NVBS. Met locomotief 1001 werd een rondrit gereden vanuit Utrecht via Amersfoort naar Barneveld. Het tweede deel van de rit ging van Barneveld naar Hilversum. Vanuit Hilversum ging het naar Utrecht Lunetten. Vanuit Lunetten werd het Centraal station weer bereikt. Voor deze rit werden 5 rijtuigen Plan N gebruikt.

Museumlocomotieven

Er zouden door het Nederlands Spoorwegmuseum te Utrecht geen locomotief bewaard worden. Dit was 1 van de redenen om de Stibans op te richten. Zij wilden eerst de 1005 bewaren, aangezien zij als laatste een revisie had ondergaan. Een warmloper op 1 maart 1982 maakte een eind aan deze aspiratie. Hierop werd de 1010 uitverkoren. In mei 1982 werd de locomotief overgenomen voor fl 25.000, inclusief onderdelen.

  • STIBANS


  • Spoorwegmuseum

In december 1990 is de 1010 overgedragen aan het Spoorwegmuseum.


Afleverdata

Nummer Aflevering In dienst In revisie (H2) Uit revisie (H2) In revisie (H2) Uit revisie (H2) In revisie (H2) Uit revisie (H2) In revisie (H3) Uit revisie (H3) In revisie (H2) Uit revisie (H2) In revisie (H2) Uit revisie (H2) In revisie (H3) Uit revisie (H3) In revisie (H2) Uit revisie (H2) In revisie (H2) Uit revisie (H2) Ter zijde Sloop(rit)
1001 13 april 1948 26 april 1948 29 september 1972 5 december 1972 september 1979 19 april 1982 9 december 1982
1002 7 mei 1948 12 mei 1948 13 maart 1975 1 september 1975
1003 16 juni 1948 24 juni 1948 mei 1976 19 april 1982 6 september 1982
1004 1948 22 december 1948 april 1975 9 oktober 1981 27 oktober 1982
1005 22 november 1948 1948 juli 1980 augustus 1980 19 april 1982 30 oktober 1982
1006 1949 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. juli 1961 1961
1007 1949 25 oktober 1971 24 december 1971 januari 1978 19 april 1982 28 september 1982
1008 1949 4 december 1970 10 februari 1971 oktober 1977 9 oktober 1981 9 september 1982
1009 1949 27 april 1971 8 juli 1971 april 1978 19 april 1982 2 oktober 1982
1010 15 mei 1949 1950 1952 1954 1957 1960 1963 1966 21 februari 1972 15 mei 1972 april 1980 19 april 1982 n.v.t. (NSM)